Kamus-ı Muhit - الدار maddesi

اَلدَّرُورُ [ed-derûr] (صَبُورٌ [ṡabûr] vezninde) ve

اَلدَّارُّ [ed-dârr] Sütü çok olan hayvâna vasf olur; yukâlu: نَاقَةٌ دَرُورٌ وَدَارٌّ أَيْ كَثِيرُ الدَّرِّ وَيُقَالُ إِبِلٌ دَرُورٌ Cemʹi دُرُرٌ [durur] gelir zammeteynle ve دُرَّرٌ [durrer] gelir, رُكَّعٌ [rukkaʹ] vezninde ve دُرَّارٌ [durrâr] gelir, كُفَّارٌ [kuffâr] vezninde.

اَلدَّارُّ [ed-dârr] ve

اَلدَّرِيرُ [ed-derîr] (أَمِيرٌ [emîr] vezninde) Ziyâ΄ maʹnâsından vasflardır, tâbende ve ziyâ-dâr olan şey΄e denir; yukâlu: دَرَّ السِّرَاجُ فَهُوَ دَارٌّ وَدَرِيرٌ أَيْ مُضِيءٌ

اَلدَّارُ [ed-dâr] Binâ΄ ve ʹarsayı câmiʹ mahalle denir, yaʹnî birkaç hâneyi ve avluyu dâ΄iren-mâ-dâr câmiʹ olan dâ΄iredir ki lisânımızda konak ve sarây taʹbîr olunur ve o hânelere بَيْتٌ [beyt] denir. Ve

دَارٌ [dâr] دَائِرَةٌ [dâ΄iret] muhaffefi ve بَيْتٌ [beyt] بَيْتُوتَةٌ [beytûtet]ten me΄hûzdur. Ve دَارَةٌ [dâret] hâ’yla دَارٌ [dâr]dan ahasstır. Ve دَارٌ [dâr] lafzı mü΄ennestir, baʹzen müzekker istiʹmâl olunur. Cemʹi أَدْؤُرٌ [ed΄ur] gelir, أَفْلُسٌ [eflus] vezninde ki vâv’ı hemzeye mübeddeldir ve أَدُورٌ [edûr] gelir vâv ile ve آدُرٌ [âdur] gelir, hemzenin meddiyle ki makbûldür ve دِيَارٌ [diyâr] ve دِيَارَةٌ [diyâret] ve دِيَارَاتٌ [diyârât] ve دِيرَانٌ [dîrân] gelir dâl’ların kesriyle ve دُورَانٌ [dûrân] gelir dâl’ın zammıyla ve دُورَاتٌ [dûrât] gelir tâ’yla ve أَدْوَارٌ [edvâr] gelir, أَبْوَابٌ [ebvibet] gibi ve أَدْوِرَةٌ [edviret] gelir, أَبْوِبَةٌ [ebvibet] gibi.

Vankulu Lugatı - الدار maddesi

اَلدَّارُّ [ed-dârr] Bi-maʹnâhâ.

اَلدَّارُ [ed-dâr] Ev. Mü΄ennes-i semâʹîdir ve lâkin müzekker iʹtibâr olundu: ﴿وَلَنِعْمَ دَارُ الْمُتَّقِينَ﴾ (النحل 30) âyet-i kerîmesinde, مَثْوَى [mešamp;vâ] ve مَوْضِعٌ [mevziʹ] te΄vîliyle, ke-mâ kâle: ﴿نِعْمَ الثَّوَابُ وَحَسُنَتْ مُرْتَفَقًا﴾ (الكهف 31) فَإِنَّ التَّأْنِيثَ فِيهِ نَظَرًا إِلَى الْمَعْنَى