اَلْخُنُسُ [el-ḣunus] (zammeteynle) Âhûlara ıtlâk olunur. Ve yataklarına da ıtlâk olunur. Ve sığırlara denir, بَقَرٌ [baḵar] maʹnâsına.
اَلْخَنَسُ [el-ḣanes] (fethateynle) Burnun ucu azca kalkık olup gerisi basık olmağa denir ki bu فَطَسٌ [feṯas]tan yakışıklıca olur; yukâlu: فِي أَنْفِهِ خَنَسٌ وَهُوَ تَأَخُّرٌ عَنِ الْوَجْهِ مَعَ ارْتِفَاعٍ قَلِيلٍ فِي الْأَرْنَبَةِ Ve bu sıfat sığır kısmının burunlarında olur.
اَلْخُنْسُ [el-ḣuns] (ḣâ’nın fethi ve nûn’un sükûnuyla) ve
اَلْخُنُوسُ [el-ḣunûs] (جُلُوسٌ [culûs] vezninde) Gerilenmek maʹnâsınadır; yukâlu: خَنَسَ عَنْهُ خَنْسًا وَخُنُوسًا مِنَ الْبَابِ اْلأَوَّلِ وَالثَّانِي إِذَا تَأَخَّرَ Ve geriletmek maʹnâsına müteʹaddî olur; yukâlu: خَنَسَ زَيْدًا إِذَا أَخَّرَهُ Ve baş parmağı yummak maʹnâsınadır; yukâlu: أَشَارَ بِأَرْبَعٍ وَخَنَسَ إِبْهَامَهُ إِذَا قَبَضَهَا Ve belirsiz ve nâ-bedîd kılmak maʹnâsınadır; yukâlu: خَنَسَ بِفُلاَنٍ إِذَا غَابَ بِهِ
اَلْخُنَّسُ [el-ḣunnes] (رُكَّعٌ [rukkaʹ] vezninde) خَانِسٌ [ḣânis]in cemʹidir, mutlakan kevâkibe ıtlâk olunur, gündüz gâ΄ib gece zuhûra râciʹ oldukları için. ʹAlâ-kavlin sebʹa-i seyyâreye yâhûd hamse-i mütehayyireye ıtlâk olunur ki Zuḩal ve Müşterî ve Mirrîḣ ve Zühre ve ʹUṯârid’dir, istikâmetleri gibi seyrlerinde te΄ehhür ve ricʹatlerine mebnî.
اَلْخَنَسُ [el-ḣanes] (fethateynle) Burun yüzden müte΄ahhir olup burun ucu bir mikdâr yüksek olmaktır.
اَلْخُنَّسُ [el-ḣunnes] (ḣâ’nın zammı ve nûn’un fethi ve teşdîdiyle) Yıldızlar, كَوَاكِبُ [kevâkib] maʹnâsına, zîrâ onlar magîbinde müteʹahhir olur yâhûd her biri gündüzden gözden gâyib olurlar. Baʹzılar eyitti: خُنَّسٌ [ḣunnes] kevâkib-i seyyâredir, sevâbit değildir. Ve Ferrâ eyitti: خُنَّسٌ [ḣunnes] Bârî taʹâlânın ﴿فَلَا أُقْسِمُ بِالْخُنَّسِ الْجَوَارِ الْكُنَّسِ﴾ (التكوير 15،16) buyurduğu kavl-i şerîfinde beş yıldızdan ʹibârettir ki onlar Zuḩal ve Muşterî ve Mirrîḣ ve Zuhre ve ʹUṯârid’dir, zîrâ bunlar seyr hâlinde mecrâlarında müte΄ahhir olup hâlet-i gurûbunda gizlenirler, âhû كِنَاسٌ [kinâs]ında yaʹnî yatağında gizlendiği gibi.
Sitemizde detaylı hızlı ve kolay arama ekranı