Kamus-ı Muhit - حبر maddesi

حبرٌّ [Ḩibirr] (فِلِزٌّ [filizz] vezninde) Bir mevziʹ adıdır.

Mü΄ellifin Baṡâ΄ir’de beyânına göre حِبْرٌ [ḩibr] eser-i müstahsen maʹnâsına mevzûʹdur, cemâl ve bahâ maʹnâsı ve sâ΄ir maʹânî ondan münşaʹibdir. Ve ʹâlim ve dânâya حِبْرٌ [ḩibr] ıtlâkı kulûb-ı nâsta eser-i ʹulûmu bâkî kaldığına mebnîdir. Kezâlik efʹâlleri üsve-i âsâr-ı hasenedir. Niteki İmâm ʹAlî kerremallâhu vechehu buyurdular ki “اَلْعُلَمَاءُ بَاقُونَ مَا بَقِيَ الدَّهْرُ أَعْيَانُهُمْ مَفْقُودَةٌ وَآثَارُهُمْ فِي الْقُلُوبِ مَوْجُودَةٌ”İntehâ. Ve

حِبْرٌ [ḩibr] ʹÂlim ve dânâ adama, ʹalâ-kavlin sâlih ve perhîz-kâr adama ıtlâk olunur. Bu maʹnâda ḩâ’nın fethiyle de câ΄izdir. كَعْبٌ اَلْحَبْرُ [Kaʹbu’l-ḩabr] bundandır, kesr ile de zebân-zeddir, كَعْبُ الْأَحْبَارِ lahn olmakla tefevvühünden mü΄ellif nehy eylemiştir.

Vankulu Lugatı - حبر maddesi

اَلْحَبَرُ [el-ḩaber] (fethateynle) Diş dibi sararmak; yukâlu: حَبِرَتْ أَسْنَانُهُ يَحْبَرُ حَبَرًا مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ مِثْلُ تَعِبَ يَتْعَبُ تَعَبًا أَيْ قَلِحَتْ Ve

حَبَرٌ [ḩaber] Yara tâzelenmeğe dahi derler; yukâlu: حَبِرَ الْجُرْحُ حَبَرًا أَيْنُكِسَ Ve Kisâ΄î eyitti: Yara onulup eseri bâkî kalmağa derler. Ve meserret bulmağa dahi derler, nitekim bu kelâmda vâkiʹ olmuştur: “اَلْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَعْطَى الْحَبَرْ” demişler ki حَبَرٌ [ḩaber] me΄hûzdur, ʹArabların حَبَرَنِي هَذَا الْأَمْرُ حَبَرًا kelâmından. Ve bâ tahrîk olunmuştur, aslında sâkin iken.

اَلْحَبْرُ [el-ḩabr] (ḩâ’nın fethi ve bâ’nın sükûnuyla) Masdardır, hüsn ve cemâl sâhibi olmak maʹnâsına, pes ḩâ’nın kesriyle ism olur fethiyle masdar olur; kâne min kavlihim: حَبَرْتُهُ حَبْرًا إِذَا أَحْسَنْتَهُ Ve

حَبْرٌ [ḩabr] Kezâlik sürûr maʹnâsına da gelir. Ve münaʹʹam kılmak maʹnâsına da gelir; yukâlu: حَبَرَهُ يَحْبُرُهُ بِالضَّمِّ حَبْرًا وَحَبْرَةً Ve kâlallâhu taʹâlâ: ﴿فَهُمْ فِي رَوْضَةٍ يُحْبَرُونَ﴾ (الروم 15) أَيْ يُنَعَّمُونَ وَيُكَرَّمُونَ وَيُسَرُّونَ Ve

حَبْرٌ [ḩabr] Yahûdîlerin ʹâlimine dahi derler. Kaʹbu’l-Aḩbâr bundan me΄hûzdur baʹzı rivâyette.

اَلْحِبْرُ [el-ḩibr] (ḩâ’nın kesri ve bâ’nın sükûnuyla) Mürekkeb ki onunla yazı yazarlar. Ve

حِبْرٌ [ḩibr] Esere dahi derler.