دُبَّ [dubbe] Sîga-i fiʹl-i mâzî-i mechûldür, lâkin maʹnâ-yı masdarî murâd olunur; tekûlu: “أَعْيَيْتَنِي مِنْ شُبَّ إِلَى دُبَّ” بِضَمِّ الشِّينِ وَالدَّالِ وَيُنَوَّنَانِ أَيْ مِنَ الشَّبَابِ إِلَى أَنْ دَبَّ بِالْعَصَا Yaʹnî “Sen beni gençliğim ve civânlığım hengâmından çak pîr olup ʹasâ ile böylece yap yap yürümek zamânına gelince ʹâciz ve fürû-mânde edip aslâ bir ân âsûde eylemedin.” Ve münevven oldukları sûrette ism olurlar.
اَلدُّبُّ [ed-dubb] (dâl’ın zammıyla) Bu dahi hâl ve reviş ve tarîka maʹnâsınadır. Ve ayı taʹbîr olunan cânvere denir. Mü΄ennesi دُبَّةٌ [dubbet]tir hâ’yla. Cemʹi أَدْبَابٌ [edbâb] gelir ve دِبَبَةٌ [dibebet] gelir عِنَبَةٌ [ʹinebet] vezninde. Ve bu, دَبِيبٌ [debîb] maʹnâsındandır, zîrâ ayı kısmı yapça yapça yürüyüp ve insân gibi ağaçlara tırmanıp çıkar. Ve
دُبٌّ [Dubb] bir recül ismidir. Ve
دُبٌّ [Dubb] Ḵuṯb-ı Şimâlî cenbinde Benât-ı Naʹş-ı Kübrâ yaʹnî Türkîde Yediger ve Yediyarlar taʹbîr olunan yedi kevkebi müştemil ayı sûretine ıtlâk olunur ki Dübb-i Ekber dedikleridir ve Benât-ı Naʹş-ı Ṡuġrâ sûretine de ıtlâkı menkûldür. Nihâyet fasl u temyîz için büyüğüne Dübb-i Ekber ve küçüğüne Dübb-i Asgar taʹbîr olunur. Benât-ı Naʹş-ı Ṡuġrâ dahi yedi kevkebden mürekkebdir. Ferḵadân onun kevkeblerindendir ve Cedy onların nihâyetinde vâkiʹ olan kevkebdir. Ve Mubârek b. Naṡrullâh ed-Dubbî ki Dubb’e mensûbdur, fukahâ-i Ḩanefiyyedendır.
دَبٌّ [debb] (dâl’ın fethiyle kezâ fi’t-Tercemân) Bu bir lafzdır ki bundan zî-rûh murâd olur; yukâlu: “أَكْذَبُ مَنْ دَبَّ وَدَرَجَ” أَيْ أَكْذَبُ الْأَحْيَاءِ وَالْأَمْوَاتِ Ve âheste yürümeğe dahi derler; yukâlu: دَبَّ الشَّيْخُ أَيْ مَشَى مَشْيًا رُوَيْدًا Ve دَرْجٌ [derc] dâl-ı mühmele ile ve cîm’le inkırâz maʹnâsınadır.
دُبَّ [dubbe] Sîga-i fiʹl-i mechûldür, lâkin maʹnâ-yı masdar murâd olur; yukâlu: فَعَلْتُ كَذَا مِنْ شُبَّ إِلَى دُبَّ Yaʹnî yiğitlik zamânında ʹasâyla yürüyüp kocalık hâline varınca. Ve eger dilersen münevven okuyup ism kılarsın.
Sitemizde detaylı hızlı ve kolay arama ekranı