Kamus-ı Muhit - الدحل maddesi

اَلدَّحَلُ [ed-deḩal] (fethateynle) Maʹânî-i mezbûreden masdardır; yukâlu: دَحِلَ الرَّجُلُ دَحَلًا مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ إِذَا كَانَ دَحِلًا

اَلدَّحِلُ [ed-deḩil] (كَتِفٌ [ketif] vezninde) Karnı büyük ve sölpük olan adama denir. Ve mâlı çok servet ve sâmân sâhibi adama denir; yukâlu: رَجُلٌ دَحِلٌ أَيِ الْكَثِيرُ الْمَالِ Ve dâ΄imâ nâsa reng ve fend ve hudʹa eden dubaracı dâhiye ve kallâş kimseye denir; yukâlu: رَجُلٌ دَحِلٌ أَيْ دَاهِيَةٌ خَدَّاعٌ Ve şol adama denir ki dâ΄imâ bir nesne iştirâsında kendi merâmına muvâfık pahaya indirince kadar bâyiʹe noksân paha ʹarz ederek mücâdele ile tenzîl eder ola; yukâlu: هُوَ دَحِلٌ أَيْ مُمَاكِسٌ عِنْدَ الْبَيْعِ حَتَّى يَسْتَمْكِنَ مِنْ حَاجَتِهِ Ve semizlikten karnı taşra uğramış şişman bodura denir; yukâlu: رَجُلٌ دَحِلٌ أَيْ سَمِينٌ قَصِيرٌ مُنْدَلِقُ الْبَطْنِ

اَلدَّحْلُ [ed-daḩl] (dâl’ın fethi ve zammı ve ḩâ-yı mühmelenin sükûnuyla) Şol lağıma ve yer altında olan zîr-zemîne denir ki ağzı dar ve aşağısı geniş ola, şöyle ki içinde meşy olunur ola ve baʹzen şecer-i سِدْرٌ [sidr] inbât eder ola. ʹAlâ-kavlin dere ve çay kenârlarında olan yarların altında olan deliğe denir ki su darbıyla cânver deliği tarzında oyulmuş olur yâhûd kuyunun dibinde yan tarafından arkuru oyulmuş deliğe denir yâhûd haşem-nişîn çadırlarında sirdâb şeklinde خَرْقٌ [ḣarḵ] ve şikâfa denir ki müsâfir geldikte nisvân oraya girip tesettür ederler. Ve

دَحْلٌ [daḩl] Sahrınca denir; cemʹi أَدْحُلٌ [edḩul] ve أَدْحَالٌ [edḩâl] ve دِحَالٌ [diḩâl] gelir dâl’ın kesriyle ve دُحُولٌ [duḩûl] ve دُحْلَانٌ [duḩlân] gelir dâl’ın zammıyla.

Vankulu Lugatı - الدحل maddesi

اَلدَّحِلُ [ed-deḩil] (dâl’ın fethi ve ḩâ’nın kesriyle) Habîs ve bed-hû olan kimse, Ebû ʹAmr rivâyeti üzere. Ve Ebû Zeyd eyitti: دَحِلٌ [deḩil] ehl-i hîle ve ehl-i hudʹa olan kimsedir. Ve

دَحِلٌ [deḩil] Semiz olup kasîr olan kimseye dahi derler ki karnı taşra çıkmış ola.

اَلدَّحْلُ [ed-daḩl] (dâl’ın fethi ve ḩâ’nın sükûnuyla) Şol çukurdur düz yerlerde ve derelerde ki ibtidâ dar olup sonra vâsiʹ olur.