اَلسَّمْرَجَةُ [es-semrecet] (دَحْرَجَةٌ [daḩrecet] vezninde) Vermek maʹnâsınadır; tekûlu: سَمْرِجْ لَهُ أَيْ أَعْطِهِ Şârihin beyânına göre mâdde-i merkûmeden mutasarrıf olmakla harâc vermeğe mahsûstur.
اَلسَّمَرَّجُ [es-semerrec] (سَفَنَّجٌ [sefennec] vezninde) ve
اَلسَّمَرَّجَةُ [es-semerrecet] (hâ’yla) Üç kerrede cizye ve harâcı istihrâc eylemek, yaʹnî üç kıst ile yâ üç defʹa mübâşeretle mecmûʹ-ı resm ü harâcı istîfâ eylemeğe denir, ʹalâ-kavlin cibâyet-i cizye vü harâc olunan günün ismidir. Mütercim der ki سَمَرَّجٌ [semerrec] kelimesi Fârisîden muʹarrebdir, zâhiren se-mer muʹarrebidir ki se, üç ve mer, hisâb ve şümâr maʹnâsınadır. ʹArablar ahz ve taʹrîb edip maʹnâ-yı mezbûrda istiʹmâl eylediler. Ve baʹzı usûlde ثَلاَثَ مَرَّاتٍ üç nevʹle mübeyyendir ki aʹlâ ve evsat ve ednâdır. Lâkin bu cizyeye mahsûstur, harâc-ı arz makûlesinde mütemeşşî olmaz, meğer ki onu da üç kısm edeler. Ve baʹzı ümmehâtta سَمَرَّجٌ [semerrec] sarây-ı gizyet ile yaʹnî cizye-dâr konağıyla müfesserdir ki gûyâ ki ʹâdetâ üç tabaka olup bâlâsı cizye-dâr mahalli ve evsatı huddâm ve esfeli mahbes olmak iʹtibârıyla.
اَلسَّمَرَّجُ [es-semerrec] (fethateynle ve râ’nın teşdîdiyle) ve
اَلسَّمَرَّجَةُ [es-semerrecet] Üç kere harâc çıkarmak; Fârisîden taʹrîb olunmuştur.
Sitemizde detaylı hızlı ve kolay arama ekranı