اَلْأَسُّ [el-ess] (hemzenin harekât-ı selâsı ve sîn’in teşdîdiyle) ve
اَلْأَسَاسُ [el-esâs] (سَحَابٌ [seḩâb] vezninde) ve
اَلْأَسَسُ [el-eses] (سَبَبٌ [sebeb] vezninde) Binânın temeline denir; yukâlu: بَنَى بَيْتَهُ عَلَى أَسِّهِ وَأَسَاسِهِ وَأَسَسِهِ أَيْ عَلَى أَصْلِهِ Ve أُسٌّ [uss]un cemʹi إِسَاسٌ [isâs] gelir hemzenin kesriyle, عُسٌّ [ʹuss] ve عِسَاسٌ [ʹisâs] gibi ve أَسَاسٌ [esâs]ın cemʹi أُسُسٌ [usus] gelir zammeteynle, قَذَالٌ [ḵažâl] ve قُذُلٌ [ḵužul] gibi ve أَسَسٌ [eses]in cemʹi أَسْئَاسٌ [es΄âs] gelir; سَبَبٌ [sebeb] ve أَسْبَابٌ [esbâb] gibi. Ve her şey΄in asl ve mebnâsına ıtlâk olunur; ve minhu yukâlu: كَانَ ذَلِكَ عَلَى أَسِّ الدَّهْرِ بِحَرَكَاتِ الثَّلاَثِ أَيْ عَلَى قِدَمِهِ وَوَجْهِهِ Yaʹnî “Zamân-ı kadîmden beri olduğu tarz ve cihet üzere oldu.”
اَلْأُسُسُ [el-usus] (zammeteynle) أَسَاسٌ [esâs]ın cemʹidir, temeller maʹnâsına, قَذَالٌ [ḵažâl]la قُذُلٌ [ḵužul] gibi. Ve قَذَالٌ [ḵažâl] ḵâf’la ve žâl-ı muʹceme ile başın ardı, kafâ-yı ser maʹnâsına.
اَلْأَسَسُ [el-eses] (fethateynle) Kezâlik temel maʹnâsınadır, أَسَاسٌ [esâs]tan maksûrdur.
Sitemizde detaylı hızlı ve kolay arama ekranı