Kamus-ı Muhit - الهيف maddesi

اَلْهَيْفُ [el-heyf] (سَيْفٌ [seyf] vezninde) Pek susamak maʹnâsınadır; yukâlu: هَافَ الرَّجُلُ يَهِيفُ هَيْفًا إِذَا عَطِشَ شَدِيدًا Ve

هَيْفٌ [heyf] Şol ıssı yele denir ki usûl-i erbaʹadan hâric نَكْبَاءُ [nekbâ΄] olup Yemen tarafından cenûb ile debûr miyânından hübûb eder, nebâtı kurutur ve hayvânları be-gâyet susatıp ve suları bi’l-cümle neşf eder; kıble lodosu olacaktır ki arz-ı ʹArabda hükmü öylecedir, bâdiyede ona semûm ve sâm yeli taʹbîr ederler, eşeddi fi’l-hâl kattâldir; ve minhu’l-meselu: “ذَهَبَتْ هَيْفٌ لِأَدْيَانِهَا” أَيْ لِعَادَاتِهَا لِأَنَّهَا تُجَفِّفُ كُلَّ شَيْءٍ Bu mesel nâstan herkes kendi emr ve hevâsına ikbâl ve teferrük eylediği mevkiʹde îrâd olunur; ʹinde’l-baʹz ʹâdet-i kadîmesine mülâzemet edip aslâ müfârakat eylemeyen kimse hakkında darb olunur. Burada هَيْفٌ [heyf] ism-i cinstir, “lâm”-ı لِأَدْيَانِهَا [li-edyânihâ] إِلَى maʹnâsınadır, ذَهَبَتْ [žehebet] رَجَعَتْ [receʹat] maʹnâsınadır. Ve

هَيْفٌ [Heyf] Yemen’de bir vâdî ismidir. Ve

هَيْفٌ [heyf] İnce belli olmak maʹnâsınadır; هَيَفٌ [heyef] gibi ki fethateynledir; yukâlu: هَيِفَ الْغُلاَمُ يَهْيَفُ كَفَرِحَ يَفْرَحُ وَهَافَ يَهَافُ كَخَافَ يَخَافُ هَيْفًا وَهَيَفًا إِذَا ضَمَرَ بَطْنُهُ وَرَقَّتْ خَاصِرَتُهُ Ve

هَيْفٌ [heyf] (حَيْفٌ [ḩayf] vezninde) Kul kaçmak maʹnâsınadır; yukâlu: هَافَ الْعَبْدُ يَهَافُ هَيْفًا إِذَا أَبَقَ

Vankulu Lugatı - الهيف maddesi

اَلْهَيَفُ [el-heyef] (fethateynle) Karın ve böğür ince olmak.

اَلْهِيفُ [el-hîf] (hâ’nın kesri ve meddiyle) Cemʹi; yukâlu: قَوْمٌ هِيفٌ Ve

هَيْفَاءُ [heyfâ΄] Ferese dahi sıfat vâkiʹ olur; yukâlu: فَرَسٌ هَيْفَاءُ أَيْ ضَامِرَةٌ

اَلْهَيْفُ [el-heyf] (hâ’nın fethi ve yâ’nın sükûnuyla) Kezâlik şol yeldir ki ıssı ola, rîh-i hârre maʹnâsına. Ve o Yemen cânibinden gelir نَكْبَاءُ [nekbâ΄] dedikleri yeldir ki cenûbla debûr beyninde cârî olup Süheyl yıldızının mecrâsı altından gelir. Ve fi’l-meseli: “ذَهَبَتْ هَيْفٌ لِأَدْيَانِهَا” أَيْ لِعَادَاتِهَا لِأَنَّهَا تُجَفِّفُ كُلَّ شَيْءٍ وَتَيَبُّسُهُ Yaʹnî her nesnenin suyın çekip kurutur.