Kamus-ı Muhit - نملة maddesi

نَمْلَةُ [Nemlet] (حَمْزَةُ [ḩamzet] vezninde)

اَلنَّمْلَةُ [en-nemlet] (nûn’un fethiyle) Kezib ve dürûg maʹnâsınadır; yukâlu: فِيهِ نَمْلَةٌ أَيْ كَذِبٌ Ve

نَمْلَةٌ [nemlet] Baʹzı dâbbe kısmının tırnağında olan çatlağa denir ki tüyü nihâyet bulduğu yerden tırnağın yonulan yerine varınca olan yarıktır, meʹâyibdendir; yukâlu: بِالْفَرَسِ نَمْلَةٌ أَيْ شَقٌّ فِي حَافِرِهِ Ve insânın cenbinde zuhûr eder bir gûne yara ismidir, نَمْلٌ [neml] dahi derler. Kezâlik beden-i insânîye ʹârız olur bir gûne hurde sivilcelere denir ki ibtidâ âteş gibi ihtirâk ve iltihâbla ve cüz΄îce şiş ile zuhûr edip baʹdehu karınca gibi etrâfa yürüyüp yayılır. Sebebi hiddetli safrâdır ki dakîk damarların ağızlarından hurûc edip hiddetinden ve şiddet-i letâfetinden zâhir-i beşerenin dâhillerinde muhtebes olmayıp taşra vurur. Kütüb-i tıbbiyyede bu iki ʹillet şey΄-i vâhid olmak üzere mersûmdur, ekserî insânın cenbinde tahaddüs eder, eger safrâda pek hiddet ve şiddet yok ise bešamp;reler zuhûr ve karınca gibi etrâfına seyr ve sereyân eder ve karınca ısırır gibi acıtır, buna taşra Türkîsinde siyircek ve ısırgı taʹbîr olunur. Ve eger galîz ve hâdde ise bir mahalle karınca yuvası gibi oyup müteḵarriḩ olur, ona karınca yuvası ve köstebek yuvası taʹbîr olunur, kütüb-i tıbbiyyede câversiye ve sâʹiye ve ruṯabet ismleriyle envâʹı mersûmdur. Ve Ḩayâtu’l-Ḩayevân’da rukyesi merkûmdur. Ve Ebû Nemle ʹAmmâr b. Muʹâž el-Enṡârî ashâbdandır.

Vankulu Lugatı - نملة maddesi

اَلنُّمْلَةُ [en-numlet] (nûn’un zammı ve mîm’in sükûnuyla) Hareket; yukâlu: فُلَانٌ ذُو نُمْلَةٍ أَيْ كَثِيرُ الْحَرَكَةِ Ve

نُمْلَةٌ [numlet] Nemîmeye dahi derler; yukâlu: فُلَانٌ رَجُلٌ نَمِلٌ أَيْ نَمَّامٌVe kad merre ânifen.

اَلنَّمْلَةُ [en-nemlet] (vezn-i mezbûr üzere) Vâhidi, bir karınca maʹnâsına. Ve

نَمْلٌ [neml] Şol hurde sivilcelere dahi derler ki az şişle peydâ olur, baʹdehu yürüyüp yayılır ki ona etıbbâذُبَابٌ [žubâb] derler. Ve Mecûs tâ΄ifesi eydür: Bir kimsenin oğlu hemşîresinden hâsıl olmuş olsa ve o kimse nemle üzerine hatt çekse sâhibi şifâ bula. Ve

نَمْلَةٌ [nemlet] Atta olan ʹuyûbdan biridir ki o atın tırnağı atın ayağında tüyü nihâyet bulduğu yerden yonulan yere varınca yarık olmaktır.