Kamus-ı Muhit - إيه maddesi

إِيهْ [îh] (hemzenin kesri ve hâ’nın sükûnuyla) Kelime-i zecrdir, حَسْبُكَ [ḩasbuke] maʹnâsına, yâʹnî tekellüm eden kimseye bu kadarca söz yetişir, fârig ve sâkit ol demekle emrdir.

إِيهِ [îhi] (hemzenin ve hâ’nın kesr üzere binâsıyla) ve

إِيهَ [îhe] (hemzenin kesri ve hâ’nın feth üzere binâsıyla) ve

إِيهٍ [îhin] (hemzenin kesri ve hâ’nın münevvenen kesriyle) İsm-i fiʹl-i emrdir, istizâde ve istintâk içindir, yaʹnî bir kimseden işlediği işin yâhûd söylediği sözün ziyâde eylemesini taleb içindir, biraz dahi işle ve biraz dahi söyle demektir. Hâlen bir adam bir dil-nişîn söz söyledikte muhâtaba hoş gelmekle tamâm ikbâl edip eyyühâ eyyühâ diyerek istizâde ederiz işte eyyühâ kavlimiz إِيهٍ muharrefidir. İşbu إِيهِ kelimesi ki kesr ve feth üzere mebnîdir, eger mâ-baʹdine mevsûl olursa münevven olup إِيهِ حَدِّثْنَا denir. Ve mütekellime hamûş ve sâkit ol demek murâd olursa إِيهًا denir hâ’nın nasbıyla ve إِيهَ denir hâ’nın fethiyle.

Vankulu Lugatı - إيه maddesi

إِيهِ [îhi] (hemzenin kesri ve meddi ve hâ’nın kesr üzere binâsı ile) Bir kimseden eger tekellümde ve eger ʹamelde ziyâde nesne taleb etmek husûsunda ism-i fiʹldir, emr-i hâzır maʹnâsına; tekûlu li’r-reculi iza’stezedtehu min hadîsin ve ʹamelin: إِيهِ Ve İbnu’s-Sikkît eyitti: eger إِيهِ kelimesin vakf etmeyip vasl etsen münevven kılıp إِيهٍ حَدِّثْنَا dersin. Ve bu baʹzı şiʹrde ki hâlet-i vaslda gayr-i münevven vâkiʹ olmuştur, o vakf niyyeti iledir. Ve İbnu’s-Sikkît eyitti: Kaçan إِيهِ يَا رَجُلُ desen ona hâlâ söylediği hadîs-i maʹhûdu ziyâde kıl diye emr etmiş olursun ve eger إِيهٍ desen tenvînle gûyâ ki bir söze şürûʹ kıl demiş olursun, هَاتِ حَدِيثًا maʹnâsına, zîrâ tenvîn tenkîr ifâde eyler ve kaçan bir kimseyi söylerken sâkit kılıp kelâmdan menʹ etmek dilesen إِيهًا عَنَّا dersin ve kaçan bir nesnenin ırak olmasın bildirmek dilesen أَيْهًا dersin hemzenin fethiyle هَيْهَاتَ maʹnâsına.