اَلْإِنْدِلاَقُ [el-indilâḵ] (إِنْفِعَالٌ [infiʹâl] vezninde) Bir nesne yerinden sıyrılıp çıkmak maʹnâsınadır; yukâlu: إِنْدَلَقَ الشَّيْءُ إِذَا خَرَجَ مِنْ مَكَانِهِ Ve bir adam gâfil ve bî-haber iken üzerine sel yürüyüp basmak maʹnâsına müʹstameldir; yukâlu: إِنْدَلَقَ السَّيْلُ عَلَيْهِ إِذَا انْدَفَعَ Ve kılıç kından bi-nefsihi sıyrılıp çıkmak maʹnâsınadır, sâhibi çıkarmadan kendi sıyrılıp akmak yâhûd kını yarıp çıkmak gibi yukâlu: إِنْدَلَقَ السَّيُف إِذَا انْسَلَّ بِلاَ سَلٍّ أَوْ شَقَّ جَفْنَهُ فَخَرَجَ مِنْهُ
اَلْإِنْدِلَاقُ [el-indilâḵ] (hemzenin ve dâl’ın kesriyle) Bir nesne ileri olmak, takaddüm maʹnâsına. Ve her nesne ki onun hurûcu nâdir ola, o makûle hurûca إِنْدِلَاقٌ [indilâḵ] derler; yukâlu: إِنْدَلَقَ السَّيْفُ إِذَا خَرَجَ مِنْ غَيْرِ سَلٍّ Yaʹnî kılıç kendi çıksa onu sıyırmaksızın.Kezâlik إِنْدِلَاقٌ [indilâḵ] derler kaçan kılıcın kını yarılıp taşra çıksa. Ve
إِنْدِلَاقٌ [indilâḵ] Bağırsak sıyrılıp çıkmağa dahi derler; yukâlu: طَعَنَهُ فَانْدَلَقَتْ أَقْتَابُ بَطْنِهِ أَيْ خَرَجَتْ Ve أَقْتَابٌ [aḵtâb] ḵâf’la ve tâ’yla bağırsaklar maʹnâsınadır. Ve sel hücûm etmeğe derler; yukâlu: إِنْدَلَقَ السَّيْلُ عَلَى الْقَوْمِ إِذَا هَجَمَ Ve at dahi hücûm etmeğe derler; yukâlu: إِنْدَلَقَتِ الْخَيْلُ
Sitemizde detaylı hızlı ve kolay arama ekranı