Kamus-ı Muhit - كل maddesi

اَلْكَلُّ [el-kell] (kâf’ın fethiyle) Bıçağın ve kılıcın sırtına denir ki kesmez tarafıdır; yukâlu: ضَرَبَهُ بِكَلِّ السَّيْفِ أَيْ قَفَاهُ Ve bir adamın vekîline ıtlâk olunur, sıkletini mütehammil olduğu için; yukâlu: هُوَ كَلٌّ لَهُ أَيْ وَكِيلٌ Ve puta ıtlâk olunur ʹaczinden nâşî, صَنَمٌ [ṡanem] maʹnâsına. Baʹzı nüshada ضَيْمٌ ʹunvânıyla ki zulm maʹnâsınadır mersûm olmakla sıklet maʹnâsı tasavvuruyla bu dahi mülâyimdir. Ve

كَلٌّ [kell] Musîbet-i hâdiseye denir; yukâlu: أَصَابَهُ كَلٌّ أَيْ مُصِيبَةٌ حَادِثَةٌ Ve yetîme ıtlâk olunur; yukâlu: هُوَ كَلٌّ أَيْ يَتِيمٌ Ve aslâ işe güce yaramayan bî-hayr u menfaʹat, sakîl ve girân-cân şahsa denir; yukâlu: رَجُلٌ كَلٌّ أَيْ ثَقِيلٌ لَا خَيْرَ فِيهِ Ve ʹayâl-mend adama denir; yukâlu: هُوَ كَلٌّ أَيْ عَيِّلٌ Ve ʹayâle denir. Ve ağırlığa denir; yukâlu: عَلَيْهِ كَلٌّ أَيْ عِيَالٌ وَكَذَا ثِقَلٌ Cemʹi كُلُولٌ [kulûl] gelir. Ve yorgunluğa denir, ke-mâ se-yuzkeru. Ve veledi ve vâlidi olmayan adama denir; yukâlu: رَجُلٌ كَلٌّ أَيْ لَا وَلَدَ لَهُ وَلَا وَالِدَ Ve bu iki maʹnâda masdar olur, ke-mâ se-yuzkeru. Ve كَلِيلٌ [kelîl] gibi kesmez künd bıçağa ve kılıca denir; ke-mâ se-yuzkeru.

Vankulu Lugatı - كل maddesi

كُلٌّ [kull] (kâf’ın zammı ve lâm’ın teşdîdiyle) Bir kelimedir ki lafzı müfred ve maʹnası cemʹdir, bu cihetten كُلٌّ حَضَرَ ve كُلٌّ حَضَرُوا demek câ΄izdir, gâh lafzına nazaran ve gâh maʹnâsına nazaran. Ve كُلٌّ [kull] ve بَعْضٌ [baʹḋ] kelimeleri maʹrifelerdir,kelâm-ı ʹArabda muʹarref bi’l-lâm gelmemişlerdir. Ve bunlar maʹrife itʹbâr olunması câ΄izdir,zîrâ maʹnâ-yı izâfeti mutazammınlardır, gerek muzâf olsunlar gerek olmasınlar.

اَلْكُلُولُ [el-kulûl] (zammeteynle) Cemʹi. Ve

كَلٌّ [kell] Yetîme dahi derler. Ve

كَلٌّ [kell] Veledi olmayana da derler.