اَلْحَمِيقُ [el-ḩamîḵ] (أَمِيرٌ [emîr] vezninde) Bir nebât adıdır.
اَلْحُمَيْقُ [el-ḩumeyḵ] (زُبَيْرٌ [zubeyr] vezninde) أَحْمَقُ [aḩmaḵ] lafzından musaggar terhîmdir. Ve bununla bir kimse müsemmâ olmuştur. Ve minhu’l-meselu: “عَرَفَ حُمَيْقٌ جَمَلَهُ” أَيْ عَرَفَ هَذَا الْقَدْرَ وَإِنْ كَانَ أَحْمَقَ Mezbûr Ḩumeyḵ’in bir erkek devesi olup ve kendisi fî zâtihi bir şaşkın adam iken yine devesini tanır idi. Bu mesel filân her ne denli ahmak ise de yine devesini idrâk edecek kadar şuʹûru vardır diyecek yerde darb olunur. Baʹzılar عَرَفَ حُمَيْقًا جَمَلُهُ ʹibâretiyle rivâyet ve aslını bu vech üzere hikâyet eyledi ki mezbûr Ḩumeyḵ’in bir erkek devesi olup ve onunla be-gâyet üns ve ülfet eylemişti. Bir gün Ḩumeyḵ üzere hücûm ve zahm-dâr eylemekle bu kelâmı îrâd eylediler. Ve baʹzılar deve, Ḩumeyḵ’in kadrini bildi diye tefsîr eylediler. Kavl-i evvele göre nâdân kısmıyla ülfet bilâhere müstelzim-i zarar u hasâret olacağını beyân zımnında îrâd olunur. Ve tefsîr-i sânîye göre iltifât ve ülfet kâ΄inen men kân heder ve hebâ olmaz diyecek mevkiʹde darb olunur. Ve ʹinde’l-baʹz rivâyet-i evvele göre bir kimse bir adamı istizʹâf ve istihkâr ile dâ΄imâ ona ezâ ve sitem eder oldukta îrâd olunur.
Sitemizde detaylı hızlı ve kolay arama ekranı