Kamus-ı Muhit - القباع maddesi

اَلْقَبَّاعُ [el-ḵabbâʹ] (شَدَّادٌ [şeddâd] vezninde) Korkak hınzîre denir.

اَلْقُبَاعُ [el-ḵubâʹ] (غُرَابٌ [ġurâb] vezninde) Ahmak adama denir; yukâlu: هُوَ قُبَاعٌ أَيْ أَحْمَقُ Ve bir nevʹ büyük kîleye denir. Ve

قُبَاعٌ [Ḵubâʹ] Vâlî-i Baṡra olan Ḩârišamp; b. ʹAbdullâh nâm kimsenin lakabıdır, zîrâ ibtidâ Baṡra halkına mikyâl-i merkûmu ittihâz eden mezbûrdur, ʹalâ-kavlin vâlî olduğu esnâda ehl-i Baṡra merkûm huzûruna bir büyük kîle getirdiklerinde “إِنَّ مِكْيَالَكُمْ هَذَا لَقُبَاعٌ” demekle mülakkab oldu. Ve Ḵubâʹ b. Ḋabbe ricâl-i Câhiliyye’dendir; be-gâyet ahmak idi, hattâ hamâkatte darb-ı meseldir. Ve

قُبَاعٌ [ḵubâʹ] Büyük fercli ʹavrete ıtlâk olunur ki kirpi gibi zekerleri içine cezb ettiği için; yukâlu: هِيَ قُبَاعٌ أَيْ وَاسِعَةٌ Ve kirpiye denir.

اَلْقَبْعُ [el-ḵabʹ] (طَبْعٌ [ṯabʹ] vezninde) ve

اَلْقِبَاعُ [el-ḵibâʹ] (كِتَابٌ [kitâb] vezninde) Hinzîr kısmı burnunu öttürüp horuldatmak maʹnâsınadır; yukâlu: قَبَعَ الْخِنْزِيرَ قَبْعًا وَقِبَاعًا إِذَا نَخَرَ Ve

قَبْعٌ [ḵabʹ] Har har solumak maʹnâsınadır; yukâlu: قَبَعَ الرَّجُلُ قَبْعًا إِذَا انْبَهَرَ Ve tulumun yâhûd kırbanın ağzını içine kıvırıp su içmek, ʹalâ-kavlin kırbanın emziğini ağıza alıp içmek maʹnâsınadır; yukâlu: قَبَعَ الْمَزَادَةَ إِذَا ثَنَى فَمَهَا إِلَى دَاخِلٍ فَشَرِبَ مِنْهَا أَوْ أَدْخَلَ خُرْبَتَهَا فِي فِيهِ فَشَرِبَ Niteki kırbanın ağzını taşra kıvırıp içmeye قَمْعٌ [ḵamʹ] derler, ke-mâ se-yuzkeru. Ve

قَبْعٌ [ḵabʹ] Haykırmak maʹnâsınadır; yukâlu: قَبَعَ إِذَا صَاحَ Ve fîl seslenmek maʹnâsınadır; yukâlu: قَبَعَ الْفِيلُ إِذَا صَاتَ Ve ʹörf-i şerʹde قَبْعٌ [ḵabʹ] secdede başı yere diker gibi eğmek maʹnâsına müstaʹmeldir; yukâlu: قَبَعَ فِي السُّجُودِ إِذَا طَأْطَأَ رَأْسَهُ Şârih der ki savâb olan فِي الرُّكُوعِ ʹunvânında olmaktır.

Vankulu Lugatı - القباع maddesi

اَلْقُبَاعُ [el-ḵubâʹ] (ḵâf’ın zammı ile) Şol kîledir ki ziyâde büyük ola, مِكْيَالٌ ضَخْمٌ maʹnâsına. Ve

قُبَاعٌ [Ḵubâʹ] Ḩârišamp; b. ʹAbdullâh’ın lakabıdır ki vâlî-i Baṡra’dır.