Kamus-ı Muhit - الجنان maddesi

اَلْجَنَانُ [el-cenân] (سَحَابٌ [seḩâb] vezinnde) Sevb ve libâsa ıtlâk olunur, vücûdu setr eylediği için. Ve geceye ıtlâk olunur yâhûd karanuluğa denir. Ve bir nesnenin içerisine denir ki göze görünmez; yukâlu: هُوَ فِي جَنَانِهِ أَيْ جَوْفِهِ Şârih der ki burada nüshalarda وَجَوْفُ مَا لَمْ تَرَ ʹibâretiyledir ki mer΄î olmayan şey΄in cevfi demek olur. Vasf-ı mezkûr ise جَوْفٌ [cevf]in mülâyimidir, meger مَا lafzı maʹrife-i ʹâmme iʹtibâriyle اَلشَّيْءُ maʹnâsına haml ile ve جَوْفُ الشَّيْءِ الَّذِي لَمْ تَرَ sebkinde ola ki ʹadem-i rü΄yet-i cevfin sıfatı olur yâhûd izâfetü’ş-şey΄ ilâ-sifatihi kabîline tekellüf oluna. Ve

جَنَانٌ [Cenân] Bir dağın adıdır. Ve harîm-i hâneye denir. Ve yüreğe ve kalbe, ʹalâ-kavlin mahall-i sırr olan gönüle denir; yukâlu: فُلَانٌ ضَعِيفُ الْجَنَانِ أَيِ الْقَلْبِ أَوْ هُوَ رَوْعُهُ Ve câna ıtlâk olunur, رُوحٌ [rûḩ] maʹnâsına; cemʹi أَجْنَانٌ [ecnân] gelir.

اَلْمِجَنُّ [el-micenn] ve

اَلْمِجَنَّةُ [el-micennet] (mîm’lerin kesriyle ve cîm’lerin fethiyle) ve

اَلْجُنَانُ [el-cunân] ve

اَلْجُنَانَةُ [el-cunânet] (cîm’lerin zammıyla) Kalkana denir, تُرْسٌ [turs] maʹnâsına, sâtir olduğu için; ve tekûlu’l-ʹArab: قَلَبَ فُلَانٌ مِجَنَّهُ أَيْ أَسْقَطَ الْحَيَاءَ وَفَعَلَ مَا شَاءَ أَوْ مَلَكَ أَمْرَهُ وَاسْتَبَدَّ بِهِ Yaʹnî “Hayâ΄ ve hicâbı bertaraf edip bî-pervâ dilediğini işler oldu” yâhûd “Zimâm-ı umûru yed-i gayrda iken şimdi hod-be-hod umûrunu kabza-i irâde vü istiklâline aldı” diyecek yerde îrâd olunur. Ve

مِجَنٌّ [micenn] وِشَاحٌ [vişâḩ] maʹnâsınadır ki nisvân-ı ʹArab zînetlerindendir.

Vankulu Lugatı - الجنان maddesi

اَلْجِنَانُ [el-cinân] (cîm’in kesriyle) Cemʹi, bostânlar maʹnâsına.

اَلْجِنَّانُ [el-cinnân] (cîm’in kesri ve nûn-ı evvelin teşdîdiyle) Cemʹi, حَائِطٌ [ḩâ΄iṯ] ile حِيطَانٌ [ḩîṯân] gibi. Ve

جَانٌّ [cânn] Kezâlik ak yılana dahi derler.

اَلْجَنَانُ [el-cenân] (cîm’in fethi ile) Kalb, dil maʹnâsına. Ve

جِنَانٌ [cinân] Örtüye dahi derler; yukâlu: مَا عَلَيَّ جِنَانٌ إِلَّا مَا تَرَى Yaʹnî “Gördüğünden gayrı eğnimde libâsım yoktur.” Ve

جِنَانُ اللَّيْلِ [cinânu’l-leyl] Gecenin kararmasına dahi derler. Ve

جِنَانُ النَّاسِ [cinânu’n-nâs] Halktan bir cemâʹate dahi derler.