Kamus-ı Muhit - مثلث maddesi

اَلْمُثَلَّثُ [el-mušamp;ellešamp;] (تَثْلِيثٌ [tešamp;lîšamp;]ten ism-i mefʹûldür) Tabhla iki sülsü gidip bir sülsü kalmış şarâba denir, ehl-i ʹişret beyninde مُثَلَّثٌ [mušamp;ellešamp;] ile müteʹâreftir. Kütüb-i fıkhiyyede hükm-i mahsûsu vardır, dimâg edenler mürâcaʹatle neş΄e-yâb olalar. Ve

مُثَلَّثٌ [mušamp;ellešamp;] Üç köşeli şey΄e denir, شَكْلٌ مُثَلَّثٌ maʹlûmdur.

ثُلاَثَ [šamp;ulâšamp;e] (šamp;â-yı evvelin zammıyla) ve

مَثْلَثَ [mešamp;lešamp;e] (mîm’in fethiyle) ثَلاَثَةً ثَلاَثَةً kelimelerinden maʹdûllerdir.

Vankulu Lugatı - مثلث maddesi

ثُلَاثَ [šamp;ulâšamp;] (šamp;â’nın zammıyla) ve

مَثْلَثَ [mešamp;lešamp;] (mîm’in fethiyle) Gayr-i munsarıftır ʹadlden ve sıfattan ötürü, zîrâ ثَلَاثَةٌ [šamp;elâšamp;et]ten ثُلَاثَ [šamp;ulâšamp;e]ye ve مَثْلَثَ [mešamp;lešamp;e]ye ʹudul olunmuştur. Ve bunlarda sıfat maʹnâsı vardır; tekûlu: مَرَرْتُ بِقَوْمٍ مَثْنَى وَثُلَاثَ Yaʹnî “Kavme ikişer ve üçer mürûr ettim.” Pes bunlar قَوْمٌ [ḵavm]in sıfatı olur. Ve kâlallâhu taʹâlâ: ﴿أُولِي أَجْنِحَةٍ مَثْنَى وَثُلٰثَ وَرُبَاعَ﴾ (فاطر 1) Pes bunlar ile أُولِي أَجْنِحَةٍ vasf olunmuştur. Ve bu zikr olunan Sîbeveyhi kavlidir. Ve gayrılar eyitti: Gayr-i munsarıf olmaları ʹadl’in tekerrüründen ötürüdür, lafzda ve maʹnâda, zîrâ إِثْنَيْنِ [išamp;neyn] lafzından مَثْنَى [mešamp;nâ]ya ve ثُنَاءَ [šamp;unâ΄e]ye ʹudûl olunmuştur ve إِثْنَيْنِ [išamp;neyn] maʹnâsından إِثْنَيْنِ اثْنَيْنِ maʹnâsına ʹudûl olunmuştur. Kaçan ki جَاءَتِ الْخَيْلُ مَثْنَى dense, maʹnâ إِثْنَيْنِ اثْنَيْنِ demek olur, çift çift maʹnâsına. Ve cemîʹ-i aʹdâdda olan ʹadllerde hâl bu minvâl üzeredir. Ve kaçan bunları tasgîr etsen, munsarıf kılıp eydürsün: أُحَيِّدٌ [uḩayyid] ve ثُنَيِّءٌ [šamp;uneyyi΄] [ve] ثُلَيِّثٌ [šamp;uleyyišamp;] ve رُبَيِّعٌ [rubeyyiʹ] dersin, zîrâ bu حُمَيِّرٌ [ḩumeyyir] gibi olup mutasarrıf sîga gibi olur: مَا أَحْسَنَ وَأَحْمَدَ böyle değildir, zîrâ bunlar tasgîr ile vezn-i fiʹlden çıkmazlar, zîrâ tâ΄ife-i ʹArab taʹaccübde مَا أُمَيْلِحَ زَيْدًا وَمَا أُحَيْسِنَهُ derler.