اَلْبَتَّةَ [el-bettet] (bâ’nın fethi ve tâ’nın şeddesiyle) ve
اَلْبَتَاتُ [el-betât] (نَبَاتٌ [nebât] vezninde) Bunlar da katʹ maʹnâsına masdarlardır; fâʹil bi-maʹnâ mefʹûl olurlar. Mevsûfu te΄kîd için îrâd olunur; yukâlu: طَلَّقَهَا بَتَّةً وَبَتَاتًا يَعْنِي طَلْقَةً بَتَّةً أَيْ بَتْلَةً بَائِنَةً Burada بَتَاتٌ [betât] masdardır ve بَتَّة [bettet] yalnız zikr olundukta masdar ve vasf-bi’l-masdar ve vasf olmak muhtemeldir, katʹ ve inkıtâʹ maʹnâlarından. Pes طَلْقَةً بَتَّةً [ṯalḵat bettet] قَاطِعَةً [ḵâṯiʹat] ve مَقْطُوعَةً [maḵṯûʹat] sebkinde olur.
اَلْبَتَّةَ [el-bettete] Bir kelimedir ki kelâmı te΄kîd için gelir; yukâlu: لَا أَفْعَلُهُ بَتَّةً وَلَا أَفْعَلُهُ الْبَتَّةَ لِكُلِّ أَمْرٍ لَا رِجْعَةَ فِيهِ Ve bunun intisâbı masdariyyet üzeredir, takdîr-i kelâm بَتَتُّهُ بَتَّةً [betettuhu betteten] قَطَعْتُهُ قَطْعًا maʹnâsına, yaʹnî filân nesneyi üzkes işlemek yoktur. Ve
سَكْرَانُ لَايُبِتُّ [sekrânu lâ-yubittu] derler, Aṡmaʹî eyitti: Bunun maʹnâsı لَا يَقْطَعُ أَمْرًا demektir. Ve Aṡmaʹî eyitti: لَا يُبِتُّ demezler bâb-ı إِفْعَالٌ [ifʹâl]den. Ve Ferrâ eyitti: İkisi de lügattır; yukâlu: أَبْتَتُّ عَلَيْهِ الْقَضَاءَ وَبَتَتُّهُ أَيْ قَطَعَتْهُ Ve değirmeni sol cânibe çevirmeğe dahi بَتٌّ [bett] derler; yukâlu: طَحَنْتُ بِالرَّحَى بَتًّا إِذَا ابْتَدَأْتَ الْإِدَارَةَ عَنْ يَسَارِكَ
Sitemizde detaylı hızlı ve kolay arama ekranı