Kamus-ı Muhit - الورشان maddesi

اَلْوَرَشَانُ [el-vereşân] (vâv’ın ve râ’nın fethiyle) سَاقُ حُرٍّ [sâḵu ḩurr] dedikleri kuştur ki mü΄ellife göre erkek kumru kuşu olacaktır. Lahmı güvercin lahmından hafîftir. Mü΄ennesinde وَرْشَانَةٌ [verşânet] denir; cemʹi وِرْشَانٌ [virşân]dır vâv’ın kesriyle ve وَرَاشِينُ [verâşîn]dir. Bu kuşun hakîkati ḣح،ر،رḢ mâddesinde şerh olundu. Ve minhu’l-meselu: ḣبِعِلَّةِ الْوَرَشَانِ يَأْكُلُ رُطَبَ الْمُشَانِḢ Yaʹnî [Vereşân] bahânesiyle tâze hurmâyı ağacından kendisi ekl eder.” Şârihin beyânına göre bir kimse hurmâlığına kendi kölesini bekçi nasb eylemekle köle kuşa ve uğruya hâcet komayıp kendi ekl etmeğe başladı. Ağası gelip ʹitâb-gûne su΄âl eyledikçe, “Vereşân ekl ediyor!” diye cevâb eder idi. ʹÂkıbet ağası kaziyyeye muttaliʹ olmakla kelâm-ı mezbûru îrâd eyledi. Mesel-i mezbûr murâd olan nesnenin hilâfı bir şey΄ izhâr eden kimse hakkında darb olunur. Ve مُشَانٌ [muşân] غُرَابٌ [ġurâb] vezninde bir nevʹ tâze hurmâ ismidir.

Vankulu Lugatı - الورشان maddesi

اَلْوِرْشَانُ [el-virşân] (vâv’ın kesri ve râ’nın sükûnuyla) Kezâlik cemʹi, kumrular maʹnâsına, كِرْوَانٌ [kirvân]da كَرَوَانٌ [kerevân] gibi ʹalâ-gayri’l-kıyâs.

اَلْوَرَشَانُ [el-vereşân] (fethateynle) Kumru dedikleri maʹrûf kuş, سَاقُ حُرٍّ [sâḵu ḩurr] maʹnâsına. Ve fi’l-meseli: “بِعِلَّةِ الْوَرَشَانِ يَأْكُلُ رُطَبَ الْمُشَانِ” Yaʹnî “Kumru bahânesiyle hurmâ ağacına çıkıp hurmâ yer.” Ve مُشَانٌ [muşân] mîm’in zammıyla hurmânın iyisine derler.