Kamus-ı Muhit - الرجز maddesi

اَلرَّجْزُ [er-recz] (عَجْزٌ [ʹacz] vezninde) Ürcûze inşâd eylemek maʹnâsınadır; yukâlu: رَجَزَ الرَّاجِزُ رَجْزًا مِنَ الْبَابِ اْلأَوَّلِ إِذَا أَنْشَدَ الْأُرْجُوزَةَ ve yukâlu: رَجَزَ بِهِ إِذَا أَنْشَدَهُ الْأُرْجُوزَةَ

اَلرَّجَزُ [er-recez] (fethateynle) Şiʹrden bir nevʹdir ki vezni altı kerre müstefʹilündür. Hurûfu az ve eczâsı mütekârib olduğu için; رَجَزٌ [recez] ile tesmiye olundu; zikri âtî deveye mahsûs ʹillet-i recezden me΄hûzdur, zîrâ deve kısmı o ʹillet sebebiyle müteʹâkiben mürteʹişü’l-akdâm olur. İmâm Ḣalîl ʹindinde رَجَزٌ [recez] şiʹrden maʹdûd değildir, belki insâf ve eslâs-ı ebyâttan ʹibârettir. Ve

رَجَزٌ [recez] Deve kısmına mahsûs bir ʹillet adıdır ki devenin ense tarafına ve sağrısına ʹârız olur; hareket eyledikte ayakları sık sık raʹşe-dâr olur, sonra açılır.

اَلرِّجْزُ [er-ricz] (râ’nın kesri ve zammıyla) Necis ve murdâra denir, قَذَرٌ [ḵažar] maʹnâsına; yukâlu: تَلَطَّخَ بِالرِّجْزِ أَيِ الْقَذَرِ Ve puta tapmaya denir; عِبَادَةُ أَوْثَانٍ maʹnâsına. Ve işkence ve ʹazâb maʹnâsınadır. Ve şirk maʹnasınadır ki hâşâ vâhid-i bî-çûn celle şânuhu tarafına şerîk isnâd eylemektir; yukâlu: اِتَّقُوا مِنَ الرِّجْزِ أَيْ عِبَادَةِ الْأَوْثَانِ وَالشِّرْكِ ve yukâlu: كَشَفَ اللهُ عَنْكَ الرِّجْزَ أَيِ الْعَذَابَ

Vankulu Lugatı - الرجز maddesi

اَلرَّجَزُ [er-recez] (fethateynle) Buhûr-ı eşʹârdan bir nevʹdir.

اَلرِّجْزُ [er-ricz] (râ’nın kesri ve cîm’in sükûnuyla) Necâset, رِجْسٌ [rics] gibi veznen ve maʹnen. Ve zamm-ı râ’yla dahi lügattır; ve kuri΄e kavluhu taʹâlâ: ﴿وَالرُّجْزَ فَاهْجُرْ﴾ (المدثر 5) بِالضَّمِّ وَالْكَسْرِ Ve Mucâhid eyitti, رُجْزٌ [rucz] sanem maʹnâsınadır. Ve ammâ Bârî taʹâlânın ﴿رِجْزًا مِنَ السَّمَاءِ﴾ (البقرة 59) dediği kavlinde murâd ʹazâbdır.