اَلْإِمْوَانُ [el-imvân] (hemzenin kesri ve mîm’in sükûnuyla) Kezalik cemʹi, أَخٌ [aḣ]ın cemʹi إِخْوَانٌ [iḣvân] geldiği gibi. Ve
أَمَةٌ [emet] kelimesinin aslı أَمَوَةٌ tir zîrâ أَمَةٌ [emet]in cemʹi آمٌ [âm] gelmiştir ve آمٌ [âm] أَفْعُلٌ [efʹâl] vezni üzeredir, أَيْنُقٌ [eynuḵ] gibi.نَاقَةٌ [nâḵat]in cemʹinde ve فَعْلَةٌ [faʹlet] feth-i fâ ve sükûn-i ʹayn’la أَفْعُلٌ [efʹul] vezni üzere cemʹ olunmaz.
اَلْأُمَّةُ [el-ummet] (hemzenin zammı ve mîm’in teşdîdiyle) Cemâʹat maʹnâsınadır. Aḣfeş eyitti: Bir lafzdır ki sûreten müfred ve maʹnen cemʹdir. Ve hayvândan her cinse أُمَّةٌ [ummet] derler. Ve fi’l-hadîsi: “لَوْلَا أَنَّ الْكِلَابَ أُمَّةٌ مِنَ الْأُمَمِ لَأَمَرْتُ بِقَتْلِهَا” Ve
أُمَّةٌ [ummet] Kâmete dahi derler, ke-mâ kîle حِسَانُ الْوُجُوهِ طِوَالُ الْأُمَمِ Ve
أُمَّةٌ [ummet] Dînde olan tarîkate derler; yukâlu: فُلَانٌ لَا أُمَّةَ لَهُ أَيْ لَا دِينَ لَهُ وَلَا نِحْلَةَ لَهُ Ve نِحْلَةٌ [nihlet] mezheb ve millet maʹnâsınadır. Ve Bârî taʹâlânın ﴿كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ﴾ (آل عمران، 110) kavlinde Aḣfeş eyitti: أُمَّةٌ [ummet]ten murâd ehl-i ümmettir,”كُنْتُمْ خَيْرَ أَهْلِ دِينٍ” maʹnâsına. Ve
أُمَّةٌ [ummet] حِينٌ [ḩîn] maʹnâsına da gelir; kâlallâhu taʹâlâ: ﴿وَادَّكَرَ بَعْدَ أُمَّةٍ﴾ (يوسف، 45) ve kâlallâhu taʹâlâ: ﴿وَلَئِنْ أَخَّرْنَا عَنْهُمُ الْعَذَابَ إِلَى أُمَّةٍ مَعْدُودَةٍ﴾ (هود، 8)
Sitemizde detaylı hızlı ve kolay arama ekranı