Kamus-ı Muhit - الحولاء maddesi

اَلْحُولَةُ [el-ḩûlet] (ḩâ’nın zammıyla) ve

اَلْحَوَلَانُ [el-ḩavelân] (fetehâtla) ve

اَلْحِوَلُ [el-ḩivel] (عِنَبٌ [ʹineb] vezninde) ve

اَلْحُوَلَانُ [el-ḩuvelân] (ḩâ’nın zammı ve vâv’ın fethiyle) ve

اَلْحُولَاءُ [el-ḩûlâ΄] (ḩâ’nın zammıyla) Cümlesi sarf ve tagayyür maʹnâsına olmakla lâzımı olan ʹacâyib ve garâ΄ib irâde olunur; ve minhu yukâlu: هَذَا مِنْ حُولَةِ الدَّهْرِ وَحَوَلَانِهِ وَحِوَلِهِ وَحُوَلَانِهِ وَحُولَائِهِ أَيْ مِنْ عَجَائِبِهِ

اَلْحِوَلَاءُ [el-ḩivelâ΄] (ḩâ’nın kesri ve vâv’ın fethiyle عِنَبَاءُ [ʹinebâ΄] ve سِيَرَاءُ [siyerâ΄] veznlerinde ki vezn-i mezbûr bu üç kelimeden gayrı yoktur, ḩâ’nın zammıyla da câ΄izdir) Nâkanın döl yatağı olan deriye denir, nisvânda مَشِيمَةٌ [meşîmet] denir. Ve o yeşile mâ΄il bir deridir ki küdûretli olur, su ile dolu olup yavruyla bilece zuhûr eder. Ve câ-be-câ kızıl ve yeşil hutûtla muhattat ve içinde غِرْسٌ [ġirs] dedikleri dericikler olur. Ve bu سَلَى [selâ]nın gayrıdır, zîrâ o yavrunun yüzünde burulmuş çıkar gidermeyince helâk olur. Ve bu maʹnâya mebnî ʹArablar mâ΄ ve hudret ve hısbı hâvî mahalle nâzil oldu diyecek yerde نَزَلُوا فِي مِثْلِ حِوَلَاءِ النَّاقَةِ derler, zîrâ حِوَلَاءُ [ḩivelâ΄] vech-i mezkûr üzere yeşil ve su ile memlû ve reyyân olur.

Vankulu Lugatı - الحولاء maddesi

اَلْحُوَلَاءُ [el-ḩuvelâ΄] (ḩâ’nın zammı ve vâv’ın fethi ve elifin meddiyle) Veledin başında şol deridir ki veled doğduğu hînde bile doğar ki onun yolları ve kırmızı ve yeşil alacaları vardır. Ebû Zeyd eyitti: حُوَلَاءُ [ḩuvelâ΄] şol suya derler ki veledin başı ile bile çıkar, doğduğu hînde. Ve bunda bir lügat dahi vardır ki o ḩâ’nın kesri ve vâv’ın fethi ve elifin meddiyledir. Ḣalîl eyitti: Kelâm-ı ʹArabda فِعَلَاءُ yoktur, fâ’nın kesri ve ʹayn’ın fethi ve elif-i memdûde ile illâاَلْحِوَلَاءُ [el-ḩivelâ΄] ve عِنَبَاءُ [ʹinebâ΄] ve سِيَرَاءُ [siyerâ΄] ki عِنَبَاءُ [ʹinebâ΄] lügattır عِنَبٌ [ʹineb]de ve سِيَرَاءُ [siyerâ΄] bir cins bürddür ki onda hutût vardır.