اَلْمَطْلُ [el-maṯl] (قَتْلٌ [ḵatl] vezninde) Vaʹdeyi ve deyni uzatıp geciktirmek maʹnâsınadır; yukâlu: مَطَلَ الْعِدَةَ وَالدَّيْنَ مَطْلًا مِنَ الْبَابِ الْأَوَّلِ إِذَا سَوَّفَهُ Ve ipi sündürüp uzatmak maʹnâsınadır; yukâlu: مَطَلَ الْحَبْلَ إِذَا مَدَّهُ Ve demiri dövüp uzatmakla sebîke edip tolga düzmek maʹnâsınadır; yukâlu: مَطَلَ الْحَدِيدَ إِذَا سَبَكَهُ وَطَبَعَهُ وَصَاغَهُ بَيْضَةً
اَلْمُطِلُّ [el-muṯill] (ism-i fâʹil bünyesiyle) Sâbit ve ber-karâr olmayan şey΄e denir; yukâlu: أَمْرٌ مُطِلٌّ أَيْ لَيْسَ بِمُسْتَقِرٍّ Ve bu heder maʹnâsından me΄hûzdur ki şebnem maʹnâsınan münşaʹibdir.
اَلْمَطْلُ [el-maṯl] (mîm’in fethi ve ṯâ’nın sükûnuyla) Döğüp demiri uzatmak; yukâlu: مَطَلْتُ الْحَدِيدَةَ أَمْطُلُهَا مَطْلًا مِنَ الْبَابِ الْأَوَّلِ إِذَا ضَرَبْتَهَا وَمَدَدْتَهَا لِتَطُولَ Ve minhu: اَلْمَطْلُ بِالدَّيْنِ Yaʹnî medyûn deyni uzatıp vermemeğe.مَطْلٌ [maṯl] dedikleri bu maʹnâdan me΄hûzdur.
اَلْمُطِلُّ [el-muṯill] (mîm’in zammı ve ṯâ’nın kesriyle) Sâbit olmayan nesne; yukâlu: هَذَا أَمْرٌ مُطِلٌّ أَيْ لَيْسَ بِمُسْتَقَرٌّ Bu makâmda Cevherî ve Ḵâmûs nüshaları ihtilâf üzeredir, baʹzında tâ’yla ve ḵâf’la vâkiʹ olmuştur, إِسْتِقْرَارٌ dan ve baʹzında fâ’yla لَيْسَ بِمُسْفِرٍ vâkiʹ olmuştur إِسْفَارٌ dan, lâkin إِطْلَالٌ [iṯlâl]in sâ΄ir iştikâkı maʹnâ-yı evvele münâsib olduğu hafî değildir.
Sitemizde detaylı hızlı ve kolay arama ekranı