Kamus-ı Muhit - حراث maddesi

حَارِثَةُ [Ḩârišamp;et] ve

حُوَيْرِثَا [Ḩuveyrišamp;â] (tasgîr bünyesi ve elifle) ve

حَرَّاثٌ [Ḩarrâšamp;] (كَتَّانٌ [kettân] vezninde) ve

اَلْمُحَرَّثُ [el-Muḩarrešamp;] (مُعَظَّمٌ [muʹażżam] vezninde) Esâmîdendir.

اَلْحَرْثُ [el-ḩaršamp;] (ḩâ’nın fethi ve râ’nın sükûnuyla) Kesb ü kâr edip mâl cemʹ eylemek maʹnâsınadır; yukâlu: حَرَثَ الرَّجُلُ حَرْثًا مِنَ الْبَابِ اْلأَوَّلِ وَالثَّانِي إِذَا كَسَبَ وَجَمَعَ الْمَالَ Ve bir kişi dört hatun almak maʹnâsına istiʹmâl olunur; yukâlu: حَرَثَ الرَّجُلُ إِذَا جَمَعَ بَيْنَ أَرْبَعِ زَوْجَاتٍ Ve ifrât ve mübâlaga üzere cimâʹ eylemek maʹnâsına istiʹmâl olunur; yukâlu: حَرَثَ امْرَأَتَهُ إِذَا بَالَغَ فِي جِمَاعِهَا Ve

حَرْثٌ [ḩaršamp;] İsm olur, şol şâh-râha ıtlâk olunur ki memerr-i devâbb olmakla tırnaklarıyla dövülüp kûfte olmuş ola. Ve eşek kısmının zekerlerinin dibine ve köküne denir. Ve

حَرْثٌ [ḩaršamp;] Kezâlik masdar olur, çok binmekle ve üstüne çok varmakla dâbbeyi zebûnlatıp mehzûl eylemek maʹnâsına ki mecâzdır; yukâlu: حَرَثَ الْبَعِيرَ إِذَا سَارَ عَلَى ظَهْرِهَا حَتَّى أَهْزَلَهَا Ve tarlaya tohum ekmek maʹnâsınadır; yukâlu: حَرَثَ الرَّجُلُ إِذَا زَرَعَ Şârih der ki حَرْثٌ [ḩaršamp;] tohum ekmek ve tarla sürmek maʹnâlarına olmakla زَرْعٌ [zerʹ]den eʹammdır. Ve bu, maʹnâ-yı mevzûʹudur. Ve

حَرْثٌ [ḩaršamp;] Âteş ölçermek maʹnâsına istiʹmâl olunur; yukâlu: حَرَثَ النَّارَ إِذَا حَرَّكَهَا Ve haber ve zâyiʹ makûlesini teftîş eylemek maʹnâsına istiʹmâl olunur; yukâlu: حَرَثَ الْخَبَرَ إِذَا فَتَّشَهُ Ve bir nesneyi anlayıp bilmeğe çabalamak maʹnâsına müstaʹmeldir; yukâlu: حَرَثَ الشَّيْءَ إِذَا تَفَقَّهَ فِيهِ Ve

حَرَاثٌ [ḩarâšamp;] Tehyi΄e eylemek maʹnâsınadır; ke-mâ se-yuzkeru; yukâlu: حَرَثَ الرَّجُلُ إِذَا هَيَّأَ الْحَرَاثَ