اَلْعُشُقُ [el-ʹuşuḵ] (zammeteynle) Şükûfe kısmını hoşça dikip tesviye ve tîmârı husûsunda üstâd olan kimselere denir ki çiçekçi taʹbîr olunur; zâhiren müfredi عَشِيقٌ [ʹaşîḵ] yâhûd عَشُوقٌ [ʹaşûḵ]tur.
اَلْعِشْقُ [el-ʹişḵ] (ʹayn’ın kesriyle) ve
اَلْعَشَقُ [el-ʹaşaḵ] (fethateynle) ve
اَلْمَعْشَقُ [el-maʹşaḵ] (مَقْعَدٌ [maḵʹad] vezninde) Bir kimsenin sevdiği mahbûbdan gayrı nazarında dil-ber ve mahbûb olmayıp nazarını ona hasr eylemek, ʹalâ-kavlin ifrât üzere muhabbet eylemekten ʹibârettir, ʹafâf ve ʹismet cihetiyle olsun gerek fesâd-ı zamîr ü niyyet cihetiyle olsun. Ve ʹinde’l-baʹz muhibbin nazarı mahbûbun ʹuyûb ve nakâ΄isini görmez olup ser-â-pâ ʹayn-ı cemâl müşâhede eylemekten ʹibârettir. Yâhûd عِشْقٌ [ʹişḵ] bir gûne maraz-ı vesvâsîdir ki ʹâşık kendi fikr ve endîşesini baʹzı sûret-i hasenenin istihsânı üzere taslît eylemekle maraz-ı mezbûru kendi nefsine celb eylemekten ʹârız olur; yukâlu: عَشِقَهُ عِشْقًا وَعَشَقًا وَمَعْشَقًا مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ وَهُوَ عُجْبُ الْمُحِبِّ بِمَحْبُوبِهِ أَوْ إِفْرَاطُ الْحُبِّ وَيَكُونُ فِي عَفَافٍ وَفِي دَعَارَةٍ أَوْ عَمَى الْحِسِّ عَنْ إِدْرَاكِ عُيُوبِهِ أَوْ مَرَضٌ وَسْوَاسِيٌّ يَجْلُبُهُ إِلَى نَفْسِهِ بِتَسْلِيطِ فِكْرِهِ عَلَى اسْتِحْسَانِ بَعْضِ الصُّوَرِ Kavl-i evvele göre tercememiz lâzım-ı maʹnâ tasvîri kabîlindendir. Ve etıbbâ΄ عِشْقٌ [ʹişḵ]ı emrâzdan ʹaddeylediler hattâ Buḵrâṯ nısf-ı emrâzdır ve Fârâbî sülüsân-ı emrâzdır dedi, zîrâ hem nefse ve hem bedene müteʹalliktir ve عِشْقٌ [ʹişḵ] galîzu’t-tabʹ ve fâsidü’l-mizâc ve vazîʹu’l-himme olan eşhâsa ʹârız olmaz dediler. Şârihin beyânına göre عَشَقَةٌ [ʹaşeḵat] dedikleri nebâttan me΄hûzdur. Ve bundan ism kezâlik ʹayn’ın kesriyledir.
اَلْعِشْقُ [el-ʹişḵ] (ʹayn’ın kesri ve şîn’in sükûnuyla) ve
اَلْعَشَقُ [el-ʹaşaḵ] (fethateynle) Mahabbet ziyâde olmak; tekûlu: عَشِقَهُ عِشْقًا وَعَشَقًا مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ Ve baʹzılar fethateynle gelmesi asl üzere değildir, li-zarûrettir demiş.
Sitemizde detaylı hızlı ve kolay arama ekranı