Kamus-ı Muhit - بكرة maddesi

اَلْبَكْرَةُ [el-bekret] (bâ’nın fethi ve kâf’ın sükûnuyla) Türkîde tahrîfle makara taʹbîr olunan kuyu çarhına denir ki değirmi haşebe olup ortasında tekerleği olmakla ona ip geçirip su çekerler. ʹAlâ-kavlin mihâle-i serîʹaya yaʹnî ʹazîm ve serîʹü’d-deverân olan makaraya ve çıkrığa denir; kâf’ın fethiyle de câ΄izdir. Cemʹ-i cinsi بَكَرٌ [beker]dir fethateynle, حَلْقَةٌ [ḩalḵat] ve حَلَقٌ [ḩalaḵ] gibi. Evvele göre بَكَرَاتٌ [bekerât]tır فَتَحَاتٌ [feteḩât] vezninde. Ve

بَكْرَةٌ [bekret] Gürûh ve cemâʹat maʹnâsınadır. Ve genç nâkaya denir. Cemʹi بِكَارٌ [bikâr]dır bâ’nın kesriyle. Müzekkeri بَكْرٌ [bekr]dir.

Vankulu Lugatı - بكرة maddesi

اَلْبَكَرَاتُ [el-bekerât] (fethateynle) بَكَرَةٌ [bekeret]in cemʹi, kuyu çarhları maʹnâsına. Ve

بَكَرَةٌ [bekeret] Bir cemâʹat bir yere cemʹ olmak maʹnâsına dahi istiʹmâl olunur; yukâlu: جَاؤُوا عَلَى بَكَرَةِ أَبِيهِمْ إِذَا جَاؤُوا مَعًا وَلَمْ يَتَخَلَّفْ مِنْهُمْ أَحَدٌ Ve bu kelâmı ittirâd ve ictimâʹ mahallinde söylerler, hakîkatte o mahalde بَكَرَةٌ [bekeret] yok ise de.

اَلْأَبْكُرُ [el-ebkur] (hemzenin fethi ve kâf’ın zammıyla) بَكْرٌ [bekr]in cemʹ-i kılleti, civân develer maʹnâsına. Ve أَبْكُرٌ [ebkur]u Râciz nâm şâʹir yâ’yla nûn’la cemʹ edip sîga-i tasgîr üzere أُبَيْكِرِينَ demiştir. Ve

بَكْرَةٌ [bekret] Kuyu üzerinde su çekmek için olan nesneye derler ki ʹâmme tahrîf edip baḵara derler.