Kamus-ı Muhit - الرطل maddesi

اَلرَّطْلُ [er-raṯl] (râ’nın fethiyle) Yelmek, pûyîden maʹnâsınadır; yukâlu: رَطَلَ الرَّجُلُ رَطْلًا مِنَ الْبَابِ الْأَوَّلِ إِذَا عَدَا Ve bir nesnenin mikdârını bilmek için el ile yoklayıp tartıştırmak maʹnâsınadır; yukâlu: رَطَلَ الشَّيْءَ إِذَا رَازَهُ لِيَعْرِفَ وَزْنَهُ

اَلرِّطْلُ [er-riṯl] (râ’nın fethi ve kesri ve ṯâ’nın sükûnuyla) On iki ûkiyye vezninin miʹyârıdır, her ûkiyye kırk dirhemdir. Şârihin beyânına göre رِطْلٌ [riṯl] iki günedir: biri رِطْلٌ [riṯl]-i Şâmîdir ki mü΄ellifin taʹrîf eylediği budur, dört yüz seksen dirhem olur. Ve biri Baġdâdîdir ki yüz yirmi sekiz dirhem ile erbaʹata esbâʹin dirhemden ʹibârettir, tafsîli “مَكُوكٌ” mâddesinde güzerân eyledi. İntehâ; tekûlu: عِنْدِي رِطْلٌ سَمْنًا وَهُوَ اثْنَتَا عَشْرَةَ أُوقِيَّةً وَالْأُوقِيَّةُ أَرْبَعُونَ دِرْهَمًا Ve

رِطْلٌ [riṯl] Cura oğlana denir; yukâlu: غُلَامٌ رِطْلٌ أَيْ قَضِيفٌ Ve bülûga mukârib olana denir, murâhiḵ maʹnâsına, ʹalâ-kavlin henüz vücûdunun kemikleri istihkâm bulmamış sagîr oğlana denir. Ve mülâyim ve leyyin adama denir; yukâlu: رَجُلٌ رِطْلٌ أَيْ لَيِّنٌ Ve vücûdu zaʹîf ihtiyâr adama, ʹalâ-kavlin sölpüklüğe ve gevşekliğe varmış pîrliğe kadem basmış bedeni süst ve bî-tâb olmağa başlamış olana denir; yukâlu: رَجُلٌ رِطْلٌ أَيْ كَبِيرٌ ضَعِيفٌ أَوْ ذَاهِبٌ إِلَى اللِّينِ وَالرَّخَاوَةِ وَالْكِبَرِ Ve

رَطْلٌ [raṯl] (yalnızca râ’nın fethiyle) ʹAdl ve dâd maʹnâsınadır; yukâlu: مَا فِيهِ رَطْلٌ أَيْ عَدْلٌ Ve sölpük ve gevşek adama denir; yukâlu: رَجُلٌ رَطْلٌ أَيْ رِخْوٌ Ve bön ve ahmak adama denir. Ve cüst ve revende erkek ata denir; bunda râ’nın kesriyle de câ΄izdir; mü΄ennesi رَطْلَةٌ [raṯlet]tir.

Vankulu Lugatı - الرطل maddesi

اَلرَّطْلُ [er-raṯl] (râ’nın fethi ve ṯâ’nın sükûnuyla) Ricâlden salkı olan kimse. Ve

رَطْلٌ [raṯl] Batmana dahi derler ki bir batman iki yüz altmış dirhemdir. Ve Muhežžeb’de batman iki yüz elli yedi dirhem ve sübüʹ-i dirhemdir demiş. Ve meşhûr olan evvel zikr olunandır. Ve Viḵâye Şerḩi’nde bir batman yüz seksen miskâldir demiş. Bu takdîrce ʹavâmmın bir miskâl bir buçuk dirhemdir dediği râst gelmez ve illâ bir batman iki yüz yetmiş dirhem olmak lâzım olur. Ve Ḵâmûs’ta رَطْلٌ [raṯl] on iki ûkiyyedir ve ûkiyye kırk dirhemdir ve batman, rıtlândır demiş. Bu takdîrce رَطْلٌ [raṯl] dört yüz seksen dirhem ve batman dokuz yüz altmış dirhem olup çok muhâlif olur,meger ki elfâz-ı müştereke ve ıstılâhât-ı muhtelife ola.