اَلشَّيْبَاءُ [eş-şeybâ΄] (حَمْرَاءُ [ḩamrâ΄] vezninde) Mustalahât-ı ʹArabdandır; ʹarûsun bikri izâle olunduğu geceye vasf ederler, niteki bikri izâle olunmayan geceye لَيْلَةُ حُرَّةٍ [leyletu ḩurret] derler, yekûlûne: بَاتَتْ بِلَيْلَةِ شَيْبَاءَ بِاْلإِضَافَةِ وَبِلَيْلَةِ الشَّيْبَاءِ مُعَرَّفَةً بِاللاَّمِ إِذَا غُلِبَتْ عَلَى نَفْسِهَا لَيْلَةَ هِدَائِهَا Yaʹnî ʹarûs üzere zevci zifâf gecesi gâlib olup bekâretini izâle ederse. Ve eğer bekâretini izâle eylemez ise بَاتَتْ بِلَيْلَةِ حُرَّةٍ derler. Cevherî bu mâddeyi “ش،ي،ب” zeylinde îrâd eylemiştir ki fi’l-asl شَيْبَاءُ [şeybâ΄] saçı ağarmış kocakarıya denmekle o münâbesetle leyle-i merkûmeye ıtlâk olunduğuna zâhib olmuştur.
اَلشَّيْبَاءُ [eş-şeybâ΄] Mü΄ennes-i أَشْيَبُ [eşyeb]; yukâlu: بَاتَتْ فُلَانَةٌ بِلَيْلَةِ شَيْبَاءَ إِذَا اقْتُضَّتْ وَبَاتَتْ بِلَيْلَةِ حُرَّةٍ إِذَا لَمْ تَقْتَضَّ Yaʹnî kaçan bâkirenin bekâreti alınsa شَيْبَاءُ [şeybâ΄] gecesinde akşamladı derler ki شَيْبَاءُ [şeybâ΄]dan murâd karımış ʹavrettir ve kaçan ki bekâreti alınmasa حُرَّةٌ [ḩurret] gecesinde akşamladı derler, yaʹnî kullanılmadı demek olur. Ve إِقْتِضَاضٌ [iḵtiḋâḋ] ḵâf ile ve ḋâd-ı muʹceme ile bekâret izâle olunmağa derler.
Sitemizde detaylı hızlı ve kolay arama ekranı