Kamus-ı Muhit - جلد maddesi

اَلْجِلْدُ [el-cild] (cîm’in kesriyle) ve

اَلْجَلَدُ [el-celed] (fethateynle) Her hayvânın derisine denir, مَسْكٌ [mesk] maʹnâsına. Cemʹi أَجْلاَدٌ [eclâd] gelir. Ve

جَلَدٌ [celed] İnsânın âlet-i tenâsülüne ıtlâk olunur, kinâye vechiyle ve bihi füssire kavluhu taʹâlâ: ﴿وَقَالُوا لِجُلُودِهِمْ لِمَ شَهِدْتُمْ عَلَيْنَا﴾ الآية، أَيْ لِفُرُوجِهِمْ

اَلْجَلْدُ [el-celd] (cîm’in fethi ve lâm’ın sükûnuyla) Kamçı ile vurmak maʹnâsınadır; yukâlu: جَلَدَهُ جَلْدًا مِنَ الْبَابِ الثَّانِي إِذَا ضَرَبَهُ بِالسَّوْطِ Ve bir kimsenin derisine dokunmak yâ vurmak maʹnâsınadır; yukâlu: جَلَدَهُ إِذَا أَصَابَ جِلْدَهُ Asl maʹnâ budur, baʹdehu bundan مُجَلَّدٌ [mucelled] tasrîf eylediler ki ism-i âlettir, kamçıya ıtlâk eylediler, baʹdehu kamçı ile vurmak maʹnâsını bundan terfîʹ eylediler. Ve

جَلْدٌ [celd] Bir adamı bir husûsa cebr ve ikrâh eylemek maʹnâsına müstaʹmeldir; yukâlu: جَلَدَهُ عَلَى الْأَمْرِ إِذَا أَكْرَهَهُ Ve cimâʹ eylemek maʹnâsına müstaʹmeldir; yukâlu: جَلَدَ جَارِيَتَهُ إِذَا جَامَعَهَا Ve yılan sokmak maʹnâsına müstaʹmeldir; yukâlu: جَلَدَتْهُ الْحَيَّةُ إِذَا لَدَغَتْ Ve

جَلْدٌ [celd] Vasf olur, yavuz ve kavî ve bahâdır adama denir, جَلِيدٌ [celîd] gibi. Şârih der ki asl جَلْدٌ [celd] masdardır, adamın derisi kuvvet iktisâb eylemek maʹnâsına, baʹdehu mübâlagaten vasf edip ve ondan جَلاَدَةٌ [celâdet] tasarruf eylediler. Ve

جَلْدٌ [celd] Yere düşmek maʹnâsınadır ki darbın lâzımesidir; yukâlu: جُلِدَ بِهِ عَلَى بِنَاءِ الْمَجْهُولِ إِذَا سَقَطَ إِلَى الْأَرْضِ

Vankulu Lugatı - جلد maddesi

اَلْجَلَدُ [el-celed] (fethateynle) Şol deridir ki buzağının arkasından soyup bir diri buzağıya giydirirler tâ ki ölen buzağının anası onu koklayıp diri buzağıya râm ola. Ve

جَلَدٌ [celed] Şol iri nâkalara derler ki onların evlâdı ve sütü olmaya.

اَلْجَلْدُ [el-celd] (cîm’in fethi ve lâm’ın sükûnuyla) Vurmak bir haysiyyetle ki deriye te΄sîr eder; yukâlu: جَلَدَهُ الْحَدَّ جَلْدًا أَيْ ضَرَبَهُ وَأَصَابَ جِلْدَهُ كَمَا يُقَالُ رَأَسَهُ وَبَطَنَهُ إِذَا ضَرَبَ رَأْسَهُ وَبَطْنَهُ Ve

جَلْدٌ [celd] Berk adama dahi derler, bahâdır maʹnâsına جَلِيدٌ [celîd] gibi ve gâh olur ki جَضْدٌ [caḋd] dahi derler lâm’ı cîm’den sonra ḋâd-ı muʹcemeye döndürmekle sâkin olmağın.