Kamus-ı Muhit - الفوق maddesi

اَلْفَوَقُ [el-fevaḵ] (fethateynle) Okun gezi eğilmek yâhûd kırılmak maʹnâsınadır. Baʹzılar dedi ki bunun fiʹli bâb-ı râbiʹdendir, yaʹnî fi’l-asl فَاقَ السَّهْمُ يَفَاقُ فَاقًا وَفَوَقًا sîgasındandır, “خَافَ-يَخَافُ” gibi, baʹdehu refʹ-i iltibâs için vâv’ı tahrîk olunup ḩažer mahrecine ihrâc olundu, zîrâ bu fiʹlbâb-ı râbiʹdendir; fe-yukâlu: فَاقَ السَّهْمُ يَفَاقُ فَاقًا وَفَوَقًا بِالتَّحْرِيكِ إِذَا مَالَ وَانْكَسَرَ Ke-mâ zukire.

اَلْفُوقُ [el-fûḵ] (fâ’nın zammıyla) Bu dahi endâmı muztarib, selgi, uzun adama denir. Ve فُوقُ الذَّكَرِ [fûḵu’ž-žeker] âlet-i tenâsülün başına ıtlâk olunur, ok gezine teşbîhle. Ve

فُوقٌ [fûḵ] Tarîk-i evvele denir ki meslûk olan tarîklerden tarîk-i evvel olacaktır; yukâlu: أَخَذَ فُوقَ الطَّرِيقِ وَهُوَ الطَّرِيقُ الْأَوَّلُ Ve bir semte birden ok serpmeğe ıtlâk olunur, gûyâ ki bir gezden atılmış olur; tekûlu: رَمَيْنَا فُوقًا أَيْ رِشْقًا Ve yine ok gezi maʹnâsından me΄hûz olarak bir adam bir düzeye gidip bir dahi geri dönüp gelmese مَا ارْتَدَّ عَلَى فُوقِهِ derler مَضَى وَلَمْ يَرْجِعْ maʹnâsına. Ve

فُوقٌ [fûḵ] Bir kuş adıdır. Ve fünûn-ı kelâmdan bir fenne ıtlâk olunur; ve minhu tekûlu li’r-reculi izâ ahaze fî fennin mine’l-kelâmi: خُذْ فِي فُوقٍ أَحْسَنَ مِنْهُ أَيْ فِي فَنٍّ Ve ʹavretin fercine ıtlâk olunur. Ve lisânın ucuna, ʹalâ-kavlin ağzın yarığına ve şikâfına denir. Ve ok gezine denir ki okta kiriş bindirecek kertiktir. Baʹzılar ʹindinde فُوقَانِ [fûḵân] tesniye bünyesiyle, زَنَمَتَانِ [zenemetân] yaʹnî o kertiğin iki tarafında olan dirseklere denir ki her birine فُوقٌ [fûḵ] derler; cemʹi فُوَقٌ [fuvaḵ] gelir, صُرَدٌ [ṡurad] vezninde ve أَفْوَاقٌ [efvâḵ] gelir ve فُقًى [fuḵâ] gelir ki فُوَقٌ [fuvaḵ] lafzından maklûbdur, fâ’nın zammı ve elifin kasrıyla.

Vankulu Lugatı - الفوق maddesi

اَلْفُوَقُ [el-fuvaḵ] (fâ’nın zammı ve vâv’ın fethi ile) Kezâlik cemʹi.

اَلْفُوقُ [el-fûḵ] (fâ’nın zammı ve meddiyle) Okta kiriş koyacak yer, gez maʹnâsına.