Kamus-ı Muhit - حكم maddesi

اَلْحَكَمُ [el-ḩakem] (fethateynle) Bu dahi حَاكِمٌ [ḩâkim] maʹnâsınadır. Şârihin beyânına göre حَكَمٌ [ḩakem] حَاكِمٌ [ḩâkim]den eblagdırve müfred ve cemʹe ıtlâk olunur. İntehâ. Ve tesniye sîgasıyla حَكَمَانِ [Ḩakemân] zikr olundukta murâd ashâbdan Ebû Mûsâ el-Eşʹarî ile ʹAmr b. el-ʹÂṡ’dır ki İmâm bi’l-hakk ʹAlî el-Murtaḋâ tarafından Ebû Mûsâ ve Muʹâviye cânibinden ʹAmr taʹyîn olunmuşlar idi. Ve

حَكَمٌ [ḩakem] Yaşlı, gün geçirmiş pîr adama ıtlâk olunur; yukâlu: رَجُلٌ حَكَمٌ أَيْ مُسِنٌّ Ve Yemen iklîminde bir ülkenin ismidir. Ve yirmi mikdâr sahâbe-i kirâm ve otuz kadar muhaddisîn ismleridir.

اَلْحُكْمُ [el-ḩukm] (ḩâ’nın zammıyla) Kazâ΄ maʹnâsına ismdir, şu nesne şöyledir demekten ʹibârettir;cemʹi أَحْكَامٌ [aḩkâm]dır. Ve

حُكْمٌ [ḩukm] ve

حُكُومَةٌ [ḩukûmet] Masdar olur, şu nesne şöyledir diye imzâ eylemek ve fasl-ı husûmetle kâdîlık eylemek maʹnâsına; yukâlu: حَكَمَ عَلَيْهِ بِالْأَمْرِ حُكْمًا وَحُكُومَةً مِنَ الْبَابِ الْأَوَّلِ إِذَا قَضَى عَلَيْهِ بِهِ وَكَذَلِكَ يُقَالُ حَكَمَ بَيْنَهُمْ إِذَا قَضَى وَفَصَلَ Ve bu menʹ maʹnâsından me΄hûzdur. Ve

حُكُومَةٌ [ḩukûmet] İsm olur, أُحْكُومَةٌ [uḩkûmet] gibi fasl-ı husûmet maʹnâsına.

Vankulu Lugatı - حكم maddesi

اَلْحَكْمُ [el-ḩakm] (ḩâ’nın fethi vekâf’ın sükûnuyla) Licâmı eneğe geçirmek; tekûlu: حَكَمْتُ الدَّابَّةَ حَكْمًا مِنَ الْبَابِ الْأَوَّلِ إِذَا جَعَلْتَ الْحَكَمَةَ فِي فِيهَا Ve ʹArab tâ΄ifesi حَكَمَةٌ [ḩakemet]i sırımdan ve sicimden ederler, mezbûrların murâdı şecâʹat olup zînet olmadığı için. Ve

حَكْمٌ [ḩakm] Sefîh olan kimseyi menʹ etmeğe dahi derler; tekûlu: حَكَمْتُ السَّفِيهَ إِذَا أَخَذْتَ عَلَى يَدِهِ

اَلْحَكَمُ [el-ḩakem] (fethateynle) Hâkim maʹnâsına. Ve fi’l-meseli: “فِي بَيْتِهِ يُؤْتَى الْحَكَمُ” Ve يُؤْتَى [yu΄tâ] إِيتَاءٌ [îtâ΄]dan إِعْطَاءٌ [iʹṯâ΄] maʹnâsına. Ve

حَكَمٌ [Ḩakem] Kezâlik Yemen’den bir kabîlenin babası adıdır.

اَلْحُكْمُ [el-ḩukm] (ḩâ’nın zammı vekâf’ın sükûnuyla) Masdardır, حَكَمَ بَيْنَهُمْ يَحْكُمُ kavlinden bâb-ı evvel üzere, kaçan kâzîlik üzere fasl-ı husûmet etse; yukâlu: حَكَمَ لَهُ إِذَا انْتَفَعَ بِالْحُكْمِ وَحَكَمَ عَلَيْهِ إِذَا تَضَرَّرَ بِهِ Ve

حُكْمٌ [ḩukm] ʹİlm ve hikmete dahi derler.