اَلْمَعْدُومُ [el-maʹdûm] (مَعْلُومٌ [maʹlûm] vezninde) مَوْجُودٌ [mevcûd] mukâbilidir; ve minhu هُوَ يَكْسِبُ الْمَعْدُومَ أَيْ مَجْدُودٌ يَنَالُ مَا يُحْرَمُهُ غَيْرُهُ Yaʹnî “O bir baht ve ikbâl sâhibi adamdır ki gayrın mahrûm olduğu nesnelere nâ΄il olur.” Mü΄ellif bununla işbu hadîse işâret eylemiştir: Kâle fi’n-Nihâye: وَفِي حَدِيثِ الْمَبْعَثِ قَالَتْ لَهُ خَدِيجَةُ لَهُ عَلَيْهِ السَّلَامُ “خَدِيجَةُ إِنَّكَ مَجْدُودٌ تَكْسِبُ الْمَعْدُومَ وَتَحْمِلُ الْكَلَّ” İbn Ešamp;îr bu maʹnâdan başka iki maʹnâ dahi beyân eylemiştir. Birisi budur ki “Nâsın muhtâcun ileyh olup bir tarîkle zafer-yâb olmadıkları şey΄-i maʹdûmu kendilere kesb ve iʹtâ edersin” demektir. Sânî مَعْدُومٌ [maʹdûm]dan murâd fakîr kimsedir ki şiddet-i ihtiyâcından nefsi مَعْدُومٌ [maʹdûm] mesâbesinde olmakla “Fakîre mal kesb edersin” demek olur. Pes تَكْسِبُ kelimesi te΄vîl-i evvele göre mefʹûl-i vâhide müteʹaddî olur ki مَعْدُوم kelimesidir. Ve sânî ve sâlise göre mefʹûleyne müteʹaddî olur, كَسِبْتُ زَيْدًا مَالًا derler, Zeyd’e mâl kazanıp iʹtâ eyledim maʹnâsına. Pes sânîye göre “Sen nâsa ʹindlerinde olan şey΄-i maʹdûmu iʹtâ edersin” demek olur ki mefʹûl-i evvel mahzûf olur. Ve sâlise göre “Fakîre mâl iʹtâ edersin” demek olur ki mefʹûl-i sânî mahzûf olur.
Sitemizde detaylı hızlı ve kolay arama ekranı