Vankulu Lugatı - روم الحركة maddesi

اَلرَّوْمُ [er-revm] (râ’nın fethi ve vâv’ın sükûnuyla) Taleb etmek; tekûlu: رُمْتُ الشَّيْءَ أَرُومُهُ رَوْمًا إِذَا طَلَبْتَهُ Ve

رَوْمُ الْحَرَكَةِ [revmu’l-ḩareket] ki Sîbeveyhi zikr etmiştir, kelimenin evvel şol gizli hareketidir ki nevʹ-i tahfîfiyle hâsıl olurve إِشْمَامٌ [işmâm]dan ekserdir, zîrâ hareket üslûbundadır, istimâʹ olunur, her ne denli muhtelese ise de yaʹnî hafî ise de beyne beyne olunan hemzenin hareketi gibi. Ve Bârî taʹâlâ ﴿شَهْرُ رَمَضَانَ﴾ (البقرة، 185) dediği kavli gibi ihfâ ile kırâ΄at eden kimse katında ki bu takdîrce râ’nın hareketi muhtelese olur. Ve râ΄-i evveli sâkin kılınmak câ΄iz değildir, zîrâ râ’dan evvel hâ sâkindir, pes sâkineyn hâlet-i vaslda cemʹ olmak lâzım olur, onlardan evvel harf-i lîn olmaksızın ve bu hod kelâm-ı ʹArabda vâkiʹ olmamıştır ve geri bunculayındır ﴿إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ﴾ (الحجر، 9) kavli ve ﴿أَمَّنْ لَا يَهِدِّي﴾ (يونس، 35) kavli ve ﴿يَخِصِّمُونَ﴾ (يس، 49) kavli ve bunlara benzer her ne var ise. Ve Ferrâ’nın ﴿شَهْرُ رَمَضَانَ﴾ kavlinde ve bunun emsâlinde idgâm olunmuştur dedikleri muʹteber değildir, zîrâ mâ-nahnu fîhten gaflete râciʹ olur. Ve şol kimse ki ihtilâs-ı hareket câ΄iz olmayan yerde sâkineyn beynin cemʹ etti, o hatâ etti, kırâ΄at-ı Ḩamza gibi, Bârî taʹâlânın ﴿فَمَا اسْطَاعُوا﴾ (الكهف، 97) dediği kavlinde, zîrâ sîn-i إِسْتِفْعَالٌ [istifʹâl]in vechen mine’l-vücûh tahrîki câ΄iz değildir.