Kamus-ı Muhit - ضرير maddesi

اَلضَّرِيرُ [eḋ-ḋarîr] (أَمِيرٌ [emîr] vezninde) Gözsüze denir ki murâd aʹmâ olarak mütevellid olandır; naks-ı ʹuzv maʹnâsından me΄hûzdur; tekûlu: أَبُو الْعَلاَءِ الْمَعَرِّيُّ كَانَ ضَرِيرًا أَيْ ذَاهِبَ الْبَصَرِ Cemʹi أَضِرَّاءُ [aḋirrâ΄] gelir. Ve

ضَرِيرٌ [ḋarîr] Pek zebûn ve mehzûl ve nâ-tüvân hastaya ıtlâk olunur; yukâlu: رَجُلٌ ضَرِيرٌ أَيْ مَرِيضٌ مَهْزُولٌ Mü΄ennesi ضَرِيرَةٌ [ḋarîret]tir. Ve zarar ve ziyâna muhtelit olmuş nesneye denir ki ziyân-dîde taʹbîr olunur; yukâlu: شَيْءٌ ضَرِيرٌ إِذَا صَارَ قَدْ خَالَطَهُ الضَّرُّ Ve kıskanmağa denir ki baʹde’l-masdar ism olarak müstaʹmeldir; yukâlu: مَا أَشَدَّ ضَرِيرَهُ عَلَيْهَا أَيْ غَيْرَتَهُ Ve iki zevce beyninde olan ortaklığa ıtlâk olunur; yukâlu: بَيْنَهُمَا ضَرِيرٌ أَيْ مُضَارَّةٌ Ve derenin kıyısına ıtlâk olunur ki suyun zarar eylediği mahaldir; yukâlu: يَمْشِي فِي ضَرِيرِ الْوَادِي أَيْ فِي حَرْفِهِ Ve nefs ve zâta ıtlâk olunur, hemîşe mevkiʹ-i zarar olduğu için; yukâlu: هُوَ سَلِيمُ الضَّرِيرِ أَيْ النَّفْسِ Ve bakiyye-i cism ü cesede ıtlâk olunur, yaʹnî bir hâdise sebebiyle ziyân-dîde olan vücûdun bakiyyesine denir. Ve sabr ve şekîb maʹnâsına müstaʹmeldir; yukâlu: إِنَّهُ لَذُو ضَرِيرٍ أَيْ صَبْرٍ Ve sabûr ve mütehammil adama ıtlâk olunur; yukâlu: رَجُلٌ ضَرِيرٌ أَيْ صَبُورٌ

Vankulu Lugatı - ضرير maddesi

اَلضَّرَائِرُ [eḋ-ḋarâ΄ir] Muhtâc olanlara ıtlâk olunur. Ve

ضَرِيرٌ [ḋarîr] Derenin bir cânibine dahi derler; yukâlu: نَزَلَ فُلَانٌ عَلَى أَحَدٍ ضَرِيرَيِ الْوَادِي أَيْ عَلَى أَحَدِ جَانِبَيْهِ Ve

ضَرِيرٌ [ḋarîr] Nefse ve bakiyye-i cisme dahi derler. Ve bir nesneye tahammül edip gamın çekmeğe de derler; yukâlu: إِنَّهُ لَذُو ضَرِيرٍ عَلَى الشَّيْءِ إِذَا كَانَ ذَا صَبْرٍ عَلَيْهِ وَمُقَاسَاةٍ لَهُ ve minhu kavluhum: نَاقَةٌ ذَاتُ ضَرِيرٍ إِذَا كَانَتْ شَدِيدَةَ النَّفْسِ بَطِيئَةَ اللُّغُوبِ Ve Ebû ʹAmr eyitti: Davar kısmından ضَرِيرٌ [ḋarîr] ona derler ki her nesneye tahammül eder ola. Ve

ضَرِيرٌ [ḋarîr] Bir zarar etmek maʹnâsına da gelir, مُضَارَّةٌ [muḋârret] gibi. Ve

ضَرِيرٌ [ḋarîr] Ekser istiʹmâli gayret maʹnâsınadır; yukâlu: مَا أَشَدَّ ضَرِيرَهُ عَلَيْهَا