اَلظَّالِعُ [eż-żâliʹ] Ayağı aksayıp yekerek yürür olan hayvâna denir; yukâlu: دَابَّةٌ ظَالِعٌ إِذَا كَانَ بِهَا ظَلْعٌ Ve müttehem adama ıtlâk olunur; yukâlu: رَجُلٌ ظَالِعٌ أَيْ مُتَّهَمٌ Ve bir tarafa mâ΄il nesneye ıtlâk olunur; müzekker ve mü΄ennesi müsâvîdir, ʹalâ-kavlin mü΄ennesi ظَالِعَةٌ [żâliʹat]tır. Ve
ظَالِعٌ [żâliʹ] Dişiye kızmış erkek köpeğe ve erkeğe kızmış dişi köpeğe denir ki kızgın ve yalık taʹbîr olunur; ve minhu’l-meselu: “لاَ أَنَامُ حَتَّى يَنَامَ ظَالِعُ الْكِلاَبِ” Burada üç maʹnâya da muhtemeldir: Pes maʹnâ “Köpeklerin aksağı uyumadıkça ben uyumam” demektir, zîrâ aksak köpek sağ ve sahîh köpekler var iken dişiye çatmağa cürʹet edemez, tâ ki muntazır olup onlar uyudukta savsa tarîkiyle dişiye çatıp baʹdehu hâba varır yâhûd murâd dişiye kızmış erkek kelbdir ki kızgınlığından işini bitirmeyince uyumaz yâhûd erkeğe kızmış dişi kelbdir ki erkekler istîlâ etmekle kendisini uyutmazlar. Umûrunda gaflet ve ihmâl etmeyip tabassur ve cidd ve ihtimâm eden kimse hakkında darb olunur.
اَلظَّالِعَةُ [eż-żâliʹat] (lâm’ın kesriyle) Mü΄ennesi. Ve
ظَالِعٌ [żâliʹ] Müttehem olan kimseye dahi derler.
Sitemizde detaylı hızlı ve kolay arama ekranı