Kamus-ı Muhit - الخصاف maddesi

اَلْخِصَافُ [el-ḣiṡâf] (كِتَابٌ [kitâb] vezninde) Nâka dokuz aylık köşek düşürmek maʹnâsınadır; yukâlu: خَصَفَتِ النَّاقَةُ خِصَافًا إِذَا أَلْقَتْ وَلَدَهَا وَقَدْ بَلَغَ الشَّهْرَ التَّاسِعَ Ve

خِصَافٌ [Ḣiṡâf] Sumeyr b. Rebîʹa el-Bâhilî nâm kimsenin bir şedîdü’ş-şekîme aygır atının ismidir. Ve minhu: “أَجْرَأُ مِنْ فَارِسِ خِصَافٍ” Ve Bekr b. Vâ΄il kabîlesinden Ḩamel b. Zeyd b. ʹAvf nâm kimsenin başka bir aygırı ismidir. Bir defʹa ümerâ-yı ʹArabdan Munžir b. İmru΄ulḵays tarafına gelip mersûm aygırın zât ve zamânı emîr-i merkûmun maʹlûmu olmakla dölünü almak için mezbûrdan taleb eyledikte dınnet eylemekle emîr-i merkûmun huzûrunda aygırı eneyip iğdiç eyledi. Bu cür΄etinden nâşî beyne’l-ʹArab خَاصِئُ خِصَافٍ ile mülakkab ve “أَجْرَأُ مِنْ خَاصِئِ خِصَافٍ” darb-ı mesel oldu. Ve ʹAbdulmelik b. Ḣiṡâf b. Aḣî Ḣaṡîf muhaddisîndendir.

اَلْخَصَّافُ [el-ḣaṡṡâf] (شَدَّادٌ [şeddâd] vezninde) Yalancıya ıtlâk olunur, كَذَّابٌ [kežžâb] maʹnâsına. Ve papuççuya ve dikiciye denir; yukâlu: هُوَ خَصَّافٌ أَيْ يَخْصِفُ النَّعْلَ Ve Şeyh Şurûṯî-yi Ḩanefî lakabıdır. Mü΄ellif burada yine garîb îcâz eylemiştir, zîrâ hemân Şurûṯî vasfıyla iktifâ΄ eylemiştir. Sebeb-i tavsîfi şeyh-i merkûm Kitâbu’ş-Şurûṯ ismiyle müsemmâ iki cildde bir kitâb te΄lîf eylemekle ona müsâmaha ve tahfîf vechiyle îmâ eylemiştir. Kaldı ki şeyh-i merkûm Muhtedî-billâh-ı Halîfe vaktinde şeyhü’l-usûl ve’l-furûʹ fâzıl ve fâsıl idi, ismleri Aḩmed b. ʹÖmer ve ʹalâ-kavlin Mihrân Ebû Bekr el-Ḣaṡṡâf’tır, Kitâbu Edebi’l-Ḵâḋî ve Kitâbu’l-Veṡâyâ ve gayrühümâ te΄lîfât-ı kesîre-i makbûle sâhibi bir zât-ı şerîf idi. İki yüz altmış bir târîhinde Baġdâd’da intikâl eyledi, rahimehullâhu taʹâlâ.

Vankulu Lugatı - الخصاف maddesi

اَلْخِصَافُ [el-ḣiṡâf] (ḣâ’nın kesriyle) Kezâlik cemʹi, zurûf-ı temr maʹnâsına.