دُرُوجٌ [durûc] ve
دَرَجَانٌ [derecân] Bir kavm ve cemâʹat münkarız olmak yaʹnî geçip tükenmek maʹnâsınadır; yukâlu: دَرَجَ الْقَوْمُ إِذَا انْقَرَضُوا Ve bir kimse geride aslâ nesl ve zürriyyeti kalmayarak vefât eylemek maʹnâsınadır. Ve ʹinde’l-baʹz bir kimse meslûkü olan yoluna katʹâ tevakkuf ve ʹudûl eylemeyerek doğru savuşup gitmek maʹnâsınadır; yukâlu: دَرَجَ فُلاَنٌ إِذَا لَمْ يُخَلِّفْ نَسْلاً أَوْ مَضَى لِسَبِيلِهِ Şârih der ki ümmehât-ı sâ΄irede bunların her biri maʹnâ-yı mahsûs olarak mersûmdur. Pes burada أَوْ kelimesinde hemze tugyân-ı kaleme mahmûl olur. Ve gebe nâka senesi güzerân edip henüz vazʹ-ı haml eylemeyip imsâk eylemek maʹnâsınadır; yukâlu: دَرَجَتِ النَّاقَةُ إِذَا جَازَتِ السَّنَةَ وَلَمْ تُنْتَجْ Ve tûmâr ve sevb makûlesi nesneyi dürmek maʹnâsınadır; yukâlu: دَرَجَ الْكِتَابَ إِذَا طَوَاهُ Lâkin usûl-i sâ΄irede bu maʹnâ دَرْجٌ [derc] ʹunvânıyla mersûmdur ki dâl’ın fethi ve râ’nın sükûnuyladır. Hattâ o dürülen şey΄e dahi دَرْجٌ [derc] ıtlâk eylediler ki tesmiye bi’l-masdardır.
Sitemizde detaylı hızlı ve kolay arama ekranı