بِئْسَ [bi΄se] (bâ’nın kesri ve sîn’in feth üzere binâsıyla) Kelime-i zemm ü kadhtir, fiʹl-i medh olan نِعْمَ [niʹme] mukâbilidir; tekûlu: بِئْسَ رَجُلاً زَيْدٌ Ve bu fiʹl-i mâzî-i gayr-i mutasarrıftır, yaʹnî muzâriʹ ve masdarı gelmez, zîrâ asl fiʹl kendi mevziʹinden zâ΄il olmuştur, zîrâ بَئِسَ fiʹlinden menkûldür ki şiddete uğrayıp bed-hâl oldu maʹnâsınadır ki hülâsa o şahs ne fenâ ve ne kötü kimsedir demektir. Bu sûrette harfe şebîh olmakla mutasarrıf olmaz, niteki نِعْمَ kelimesi dahi böylecedir. Ve bunda lügât-ı ʹadîde vardır, tafsîli ḣن،ع،مḢ mâddesinde mezkûrdur.
بِئْسَ [bi΄se] (bâ’nın kesri ve hemzenin sükûnuyla ve sîn’in feth üzere binâsıyla) Kelime-i zemmdir, نِعْمَ [niʹme] kelime-i medh olduğu gibi; tekûlu: بِئْسَ الرَّجُلُ زَيْدٌ وَبِئْسَتِ الْمَرْأَةُ هِنْدُ Bunlar fiʹl-i mâzîlerdir, tasarruf olunmazlar, yaʹnî muzâriʹi ve masdarı ve ism-i fâʹili gelmez, zîrâ asl-ı fiʹl mevziʹinden zâ΄il olmuşlardır, zîrâ نِعْمَ [niʹme] نِعِمَ فُلَانٌ kavlinden menkûldür, kaçan niʹmete erişse. Ve بِئْسَ [bi΄se] بَئِسَ فُلَانٌ kavlinden menkûldür, kaçan şiddete erişse, pes medha ve zemme nakl olunmakla harfe müşâbih olup mutasarrıf olmadılar. Bunlarda âhar lügatler vardır ki bâb-ı mîm’de zikr olunur inşâ΄allâhu taʹâlâ.
Sitemizde detaylı hızlı ve kolay arama ekranı