اَلْبَاقِلُ [el-bâḵil] رِمْثٌ [rimšamp;] dedikleri otun yeşerip tâzelenmişine denir; yukâlu: رِمْثٌ بَاقِلٌ أَيْ مُخْضَرٌّ Ve
بَاقِلٌ [Bâḵil] Bir ʹâciz ve hemec ve bî-magz kimsenin ismidir ki beyne’l-ʹArab: “أَعْيَى مِنْ بَاقِلٍ” meselinin menşe΄îdir. Bir gün on bir akçeye bir âhû iştirâ edip âgûşunda götürür iken bir kimse bu âhûyu kaç akçeye aldın diye bahasından su΄âl eyledikte, lisânıyla on bir akçeye aldım demeyi idâre edemediğinden işâretle tefhîm edeyim zuʹmuyla on parmağını irâ΄et için avuçlarını açıp ve bir ʹadede işâret için lisânını çıkardıkta âhû kucağından pertâv edip firâr eyledi.
بَاقِلٌ [Bâḵil] (ḵâf’ın kesriyle) ʹArabdan bir kimsenin ismidir ki tekellümden ʹaczle maʹrûftur. Ve fi’l-meseli: “أَعْيَا مِنْ بَاقِلٍ” Ve meselin aslı budur ki mezbûr on bir akçeye bir âhû satın aldıkta niçeye aldın diye su΄âl ettikleri hînde cevâb vermeğe ʹâciz olmağın ellerinin parmakların açıp dilin çıkarmış tâ ki on bir akçeye işâret ede. Bu hâlette âhû mezbûrun elinden halâs bulup kaçmış. Ona binâ΄en zikr olunan mesel darb olunmuş.
Sitemizde detaylı hızlı ve kolay arama ekranı