Kamus-ı Muhit - أعزل maddesi

اَلْأَعْزَلُ [el-aʹzel] Yalnız başkaca olan kumluğa denir; yukâlu: رَمْلٌ أَعْزَلُ أَيْ مُنْفَرِدٌ مُنْقَطِعٌ Ve ʹâdeten kuyruğu bir tarafa eğri olan dâbbeye denir, yaʹnî kuyruğunun eğriliği halkî olmayıp kendisi eğri alıştırmış ola ki zemîmedir; ʹArab fârisleri ʹale’l-ıtlâk teşe΄΄üm ederler, husûsan sağ tarafına eğri ola; ve minhu yekûlûne: أَعُوذُ بِاللهِ مِنَ الْأَعْزَلِ عَلَى الْأَعْزَلِ أَيْ مِنَ الرَّجُلِ الَّذِي لَا سِلَاحَ مَعَهُ عَلَى الْفَرَسِ الْمَائِلِ الذَّنَبِ عَادَةً Ve yağmursuz buluta ıtlâk olunur. Ve kurbân etinden gâ΄ib hissesine denir. Ve Simâkeyn ıtlâk olunan iki kevkebin birinin vasfıdır ki dîgerine سِمَاكٌ رَامِحٌ ve ona سِمَاكٌ أَعْزَلُ derler. سِمَاكٌ رَامِحٌ [simâk râmiḩ]in önünde olan kevkebi رُمْحٌ [rumḩ]a teşbîh eylediler. Ve bu yalnız olmakla gûyâ ki silâhsızdır yâhûd bunun tulûʹ ve zuhûru eyyâmında aslâ rîh ve berd âsârı olmamakla gûyâ ki silâhtan ʹârî olmuştur. Mütercim der ki bu münâsebetle işbu kıtʹa-i belîganın sebti revâ görüldü: “ لَا تَطْلُبَنَّ بِآلَةٍ لَكَ رُتْبَةً || قَلَمُ الْبَلِيغِ بِغَيْرِ جِدِّ مِغْزَلُ || سَكَنَ السِّمَاكَانِ السَّمَاءَ كِلَاهُمَا || هَذَا لَهُ رُمْحٌ وَهَذَا أَعْزَلُ” Ve

أَعْزَلُ [aʹzel] Omaca taʹbîr olunan iki pöç kemiklerinin birisi nâkıs olan dâbbeye denir. Ve silâhsız adama denir, niteki عُزُلٌ [ʹuzul] dahi bu maʹnâyadır zammeteynle; ikisinin de cemʹi عُزْلٌ [ʹuzl] gelir ʹayn’ın zammıyla ve أَعْزَالٌ [aʹzâl] gelir ve عُزَّلٌ [ʹuzzel] gelir, رُكَّعٌ [rukkaʹ] vezninde ve عُزْلَانٌ [ʹuzlân] gelir zammıla.

Vankulu Lugatı - أعزل maddesi

اَلْأَعْزَلُ [el-Aʹzel] (hemzenin ve zâ’nın fethiyle) Simâkeyn dedikleri iki yıldızın biri. Ve ona أَعْزَلُ [aʹzel] derler, silâhı olmadığı için, nitekim رَامِحٌ [Râmiḩ] dedikleri yıldıza رَامِحٌ [râmiḩ] derler. رُمْحٌ [rumḩ] misâlinde silâhı olduğu için. Ve

أَعْزَلُ [aʹzel] Şol ata derler ki kuyruğu bir cânibe mâ΄il ola, ʹâdeti olduğuna binâ΄en ki bu, atçılar katında ʹayb ʹadd olunur. Ve

أَعْزَلُ [aʹzel] Şol buluta dahi derler ki onda yağmur olmaya.