اَلثَّمَانِي [ešamp;-šamp;emânî] (يَمَانِي [yemânî] vezninde) Sekiz ʹadedin ismidir. Ve bu mensûb değildir, yaʹnî elifi yâ-i nisbetten bedel değildir, ʹalâ-kavlin fi’l-asl ثُمْنٌ [šamp;umn] lafzına mensûbdur ki vech-i merkûm üzere yedi ʹadedi sekiz eden cüz΄den ʹibârettir ki ثَمَانٍ [šamp;emân]ın ثُمْنٌ [šamp;umn]udur, tagyîr-i niseb tarîkasıyla evvelini meftûh edip ve yâ-yı nisbetin birini hazf ve onun bedeline elif ilhâk eylediler, niteki يَمَنٌ [yemen]e nisbette يَمَانِي [yemânî] deyip vetîre-i mezkûre üzere kıldılar. Pes ثَمَانٌ [šamp;emân]ın yâ’yı ʹinde’l-izâfe sâbit olup قَاضِي kelimesinin yâ’yı sâbit olduğu gibi; tekûlu: ثَمَانِيَ نِسْوَةٍ وَثَمَانِيَ مِائَةٍ كَمَا تَقُولُ قَاضِي عَبْدِ اللهِ Ve refʹ ve cerr hâletlerinde maʹa’t-tenvîn sâkıt ve nasb hâlinde sâbit ve munsarıf olur. Ve ammâ Aʹşâ nâm şâʹirin: “فَلَقَدْ شَرِبْتُ ثَمَانِيًا وَثَمَانِيَا || وَثَمَانِ عَشْرَةَ وَاثْنَتَيْنِ وَأَرْبَعَا” beytinde ki ثَمَانَ عَشْرَةَ vâkiʹ olmuştur hakkı ثَمَانِيَ عَشْرَةَ olmaktır, yâ’nın hazf olunduğu طِوَالُ الْأَيْدِ lügati üzeredir ki hakkı طِوَالُ الْأَيْدِي olmaktır.
Sitemizde detaylı hızlı ve kolay arama ekranı