Kamus-ı Muhit - دلو maddesi

اَلْدَّلْوُ [ed-delv] (dâl’ın fethi ve lâm’ın sükûnuyla) Maʹlûmdur ki kovaya denir. Ve bu mü΄ennestir, baʹzen müzekker olur; cemʹi أَدْلِي ve دِلَاءٌ [dilâ΄] gelir, كِتَابٌ [kitâb] vezninde ve دُلِيٌّ [duliyy] gelir dâl’ın zammı ve lâm’ın kesriyle ve دِلِيٌّ [diliyy] gelir kesreteynle ve دَلَى [delâ] gelir kasr ile, عَلَى [ʹalâ] vezninde. Ve

دَلْوٌ [Delv] Felekte bir burcun adıdır ki kevâkibden delv sûretini müştemildir. Ve deveye mahsûs bir gûne damga ismidir ki delv sûretinde olur. Ve âfet ve dâhiyeye ıtlâk olunur. Ve

دَلْوٌ [delv] Masdar olur, kuyuya kova sarkıtmak maʹnâsınadır; tekûlu: دَلَوْتُ الدَّلْوَ دَلْوًا إِذَا أَرْسَلْتَهَا فِي الْبِئْرِ Ve kuyudan kovayı çekmek maʹnâsınadır; yukâlu: دَلَا الدَّلْوَ إِذَا جَبَذَهَا لِيَخْرُجَهَا Ve deveyi sühûletle âhestece yürütmek maʹnâsınadır; tekûlu: دَلَوْتُ النَّاقَةَ إِذَا سَيَّرْتَهَا رُوَيْدًا Ve bir adama rıfk ve mülâyemetle muʹâmele eylemek maʹnâsınadır; tekûlu: دَلَوْتُ فُلَانًا إِذَا رَفَقْتَ بِهِ

Vankulu Lugatı - دلو maddesi

اَلدَّلْوُ [ed-delv] (dâl’ın fethi ve lâm’ın sükûnuyla) Kova ki onunla kuyudan su çekerler. Ve

دَلْوٌ [Delv] Gökte bir burcun dahi ismidir. Ve

دَلْوٌ [delv] Bir cins deve dâgına dahi derler. Ve

دَلْوٌ [delv] ve دَيْلَمٌ [deylem] ve زَفِيرٌ [zefîr] ve دَالِيَةٌ [dâliyet] ve مَنْجَنُونٌ [mencenûn] Şol dolâbın adıdır ki onu sığır döndürür. Ve نَاعُورٌ [nâʹûr] şol dolâbın adıdır ki onu su döndürür. Ve

دَلْوٌ [delv] Kovayı kuyudan çekmeğe dahi derler; tekûlu: دَلَوْتُ الدَّلْوَ إِذَا نَزَعْتَهَا Ve

دَلْوٌ [delv] Şefâʹat taleb etmeğe dahi derler; tekûlu: دَلَوْتُ بِفُلَانٍ إِلَيْكَ أَيِ اسْتَشْفَعْتُ بِهِ إِلَيْكَ Kâle ʹÖmer radıyallâhu ʹanhu lemmâ isteskâ bi’l-ʹAbbâs: “أَللَّهُمَّ إِنَّا نَتَقَرَّبُ إِلَيْكَ بِعَمِّ رَسُولِ اللهِصَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَبَقِيَّةِ آبَائِهِ وَكُبْرِ رِجَالِهِ دَلَوْنَا بِهِ إِلَيْكَ مُسْتَسْقِينَ” Ve bakiyye-i âbâdan murâd Hazret-i ʹAbbâs’tır ve “kubr-i ricâl”den dahi murâd odur. Ve كُبْرٌ [kubr] kâf’ın zammı ve bâ’nın sükûnuyla ulu maʹnâsınadır.