Kamus-ı Muhit - دهر maddesi

دَهْرٌ [dehr] Zamân-ı tavîl ve emed-i memdûda denir; tekûlu: مَا رَأَيْتُهُ دَهْرًا أَيْ زَمَانًا طَوِيلاً Ve bin sene müddete denir. Ve harf-i halk olmakla hâ’nın fethiyle de câ΄izdir. Cemʹi أَدْهُرٌ [edhur] ve دُهُورٌ [duhûr] gelir. Ve

دَهْرٌ [dehr] Mecâzen nâzile ve hâdiseye ıtlâk olunur; yukâlu: أَقْلَقَهُ دَهْرٌ أي نَازِلَةٌ Ve himmet maʹnâsına müstaʹmeldir; tekûlu: مَا دَهْرِي بِكَذَا أَيْ هِمَّتِى وَإِرَادَتِي Ve gâyet ve encâm maʹnâsına müstaʹmeldir, cüz΄iyyet ve külliyyet münâsebetiyle; yukâlu: دَهْرُهُ صَارَ إِلَى كَذَا أَيْ غَايَتُهُ Ve galebe maʹnâsına müstaʹmeldir ki iʹtikâd-ı ʹavâmda fiʹl-i zamândır; yukâlu: تَطَاوَلَ عَلَيْهِ بِالدَّهْرِ أَيْ بِالْغَلَبَةِ Ve de΄b ve ʹâdet maʹnâsına müstaʹmeldir ki müddet-i hayâtta bâkî olur; yukâlu: دَهْرُهُ كَذَا أَيْ عَادَتُهُ Ve

دَهْرٌ [dehr] Bi’l-ahz masdar olarak istiʹmâl olunur, bir kimseye bir hâdise ve kerîhe isâbet eylemek maʹnâsına; yukâlu: دَهَرَهُمْ أَمْرٌ دَهْرًا مِنَ الْبَابِ الثَّالِثِ إِذَا نَزَلَ بِهِمْ مَكْرُوهٌ وَهُمْ مَدْهُورٌ بِهِمْ وَمَدْهُورُونَ

Vankulu Lugatı - دهر maddesi

اَلدَّهْرُ [ed-dehr] (dâl’ın fethiyle ve hâ’nın sükûnuyla) Zamân. Ve hadîs-i şerîfte ki “لَا تَسُبُّوا الدَّهْرَ فَإِنَّ الدَّهْرَ هُوَ اللهُ” buyurulmuştur. Vechi budur ki nevâzil, Ḣudây taʹâlâya muzâfken دَهْرٌ [dehr]e izâfet ederler, pes onun fâʹiline sebb olunmasın ki hakîkatte fâʹili Allâh’tır demek olur. Ve

دَهْرٌ [dehr] ʹÂdet maʹnâsına da gelir; yukâlu: مَا ذَاكَ بِدَهْرِي Ve himmet maʹnâsına da gelir; yukâlu: مَا دَهْرِي بِكَذَا أَيْ هِمَّتِي