Ve Miṡbâḩ’ın beyânına göre دِيبَاجٌ [dîbâc] vech-i mezkûr üzere muʹarreb olup baʹdehu kesret-i istiʹmâlle ʹArab tasarruf edip ondan sîga ittihâz ve nakş ve tezyîn maʹnâsına istiʹmâl eylediler. Meselâ bâb-ı sânîden olarak دَبَجَ الْغَيْثُ اْلأَرْضَ دَبْجًا dediler, “Yağmur yeri saky edip ezhâr-ı muhtelife inbât yaʹnî gûnâ gûn şükûfeler ile yeri pür-nakş u nigâr eyledi” maʹnâsına. Ve vezninde ihtilâf olunmuştur. ʹİnde’l-baʹz vezni fîʹâldir ki yâ΄ zâ΄idedir. Ve ʹalâ-kavlin aslı دِبَّاجٌ [dibbâc]dır, tazʹîfle; bâ-yı muvahhadenin biri yâ’ya ibdâl olunmuştur. Evvele göre cemʹi دَيَابِيجُ [deyâbîc]dir yâ-yı tahtiyye ile. Sânîye göre دَبَابِيجُ [debâbîc]dir bâ-yı muvahhade ile. Kezâlik Esâs’ın beyânına göre دِيبَاجٌ [dîbâc] mâddesinden mutasarrıf olan mevâdd mecâzdır, meselâ; yekûlune: دَبَجَ الْمَطَرُ اْلأَرْضَ يَبْدُجُ بِالضَّمِّ وَدَبَّجَهَا تَبْدِيجًا إِذَا زَيَّنَهَا بِالرِّيَاضِ İntehâ. Ve دِيبَاجٌ [dîbâc] lafzının cemʹi دَيَابِيجُ [deyâbîc] gelir yâ-yı tahtiyye ile ve دَبَابِيجُ [debâbîc] gelir bâ-yı muvahhade ile. Zikr olunan ihtilâfa mebnîdir. Ve
دِيبَاجٌ [dîbâc] Genç ve tâze nâkaya ıtlâk olunur, tüyleri yumuşak ve endâmı latîf olmakla kumaş-ı mezkûre teşbîh olunmuştur.
Sitemizde detaylı hızlı ve kolay arama ekranı