el-me΄innet ~ اَلْمَئِنَّةُ

Kamus-ı Muhit - المئنة maddesi

اَلْمَئِنَّةُ [el-me΄innet] (مَظِنَّةٌ [meżinnet] vezninde) Lâyık ve çesbân maʹnâsınadır; yâhûd مُخْلَقَةٌ [muḣleḵat] maʹnâsınadır ki mahall-i liyâkat demektir; yukâlu: إِنَّهُ لَمَئِنَّةٌ أَنْ يَكُونَ كَذَا أَيْ خَلِيقٌ أَوْ مُخْلَقَةٌ Ve bu, kelime-i tahkîk olan أَنَّ kelimesinden mutasarrıf مَفْعَلَةٌ [mefʹalet]tir, جَدِيرٌ بِأَنْ يُقَالَ فِيهِ إِنّهُ كَذَا sebkindedir. Kezâlik إِنَّهُ مَئِنَّةٌ لِلْخَيْرِ derler ki hakkında إِنَّهُ لَخَيْرٌ demeğe mahal ve sezâ kimsedir demektir. Ve bu أَنَّ kelimesinden me΄hûz değildir, zîrâ أَنَّ harftir, belki terkîb-i mezkûrun maʹnâsından me΄hûzdur.

Vankulu Lugatı - المئنة maddesi

اَلْمَئِنَّةُ [el-me΄innet] (mîm’in fethi ve hemzenin kesri ve nûn’un teşdîdiyle) ʹAlâmet. Ve fî hadîsi İbn Mesʹûd: “إِنَّ طُولَ الصَّلَاةِ وَقِصَرَ الْخُطْبَةِ مَئِنَّةٌ مِنْ فِقْهِ الرَّجُلِ” Aʹsmaʹî eyitti: Şuʹbe benden bu hadîs-i şerîfte مَئِنَّةٌ [me΄innet]in maʹnâsın su΄âl etti. Ben eyittim: ʹAlâmet maʹnâsına ve lâyık maʹnâsınadır, yaʹnî fıkh-ı recüle lâyık olan tûl-ı salât ve kasr-ı hutbedir. Ve Cevherî eydür: Bu kelime hadîs-i şerîfte ve şiʹrde bu vech üzere rivâyet olunur, lâkin benim katımda hakk مَئِينَةٌ [me΄înet] demektir,مَعِينَةٌ [meʹînet] gibi فَعِيلَةٌ [faʹîlet] vezni üzere. Ve مَعِينَةٌ [meʹînet] مَعِينٌ [meʹîn]in mü΄ennesidir, mâ΄-i cârî maʹnâsınadır, zîrâ mîm’i asliyyedir, meger ki mîm asliyye olmayıp iştikâkı hâzihi’l-bâbdan olmaya belki مَئِنَّةٌ [me΄innet] مَفْعُلَةٌ [mefʹulet] ola إِنَّ [inne]-i meksûre-i müşeddededen müştakk olmakla, nitkemi هُوَ مَعْسَاةٌ مِنْ كَذَا derler, مَجْدَرَةٌ [mecderet] ve مَظِنَّةٌ [meżinnet] maʹnâsına ki عَسَى [ʹasâ] dan müştakktır. Ve Ebû Zeyd bu مِئِنَّةٌ [me΄innet]tir der idi, tâ΄-i müsennâtla مَخْلَقَةٌ [maḣleḵat]ve مَجْدَرَةٌ [mecderet] maʹnâsına, pes bu مَفْعَلَةٌ [mefʹalet] olur, أَتَّهُ يَؤُتُّهُ den lâkin Cevherî bâb-ı tâ’nın evvelinde أَتَّهُ يَؤُتُّهُ إِذَا غَلَبَهُ بِالْحُجَّةِ وَمَأْتَةٌ مَعْفَلَةٌ مِنْهُ demiştir. Ve Ḵâmûs’ta dahi bu minvâl üzeredir, pes مَجْدَرَةٌ [mecderet]ve مَخْلَقَةٌ [maḣleḵat] ile tefsîr te΄vîle muhtâc olur.

Sıradaki Maddeler

Arama ekranı

Sitemizde detaylı hızlı ve kolay arama ekranı