Kamus-ı Muhit - المزابنة maddesi

اَلْمُزَابَنَةُ [el-muzâbenet] (مُفَاعَلَةٌ [mufâʹalet] vezninde) Müdâfaʹa maʹnâsınadır; yukâlu: زَابَنَهُ إِذَا دَافَعَهُ Ve ağacında olan tâze hurmâyı bir adama bir mikdâr hurmâya mukâbil beyʹ eylemek maʹnâsınadır; yukâlu: نُهِيَ عَنِ الْمُزَابَنَةِ وَهِيَ بَيْعُ الرُّطَبِ فِي رُؤُوسِ النَّخْلِ بِالتَّمْرِ Ve bundan nehy sâdır oldu, zîrâ gabn ve cehâleti mutazammın olmakla muhâsame ve müdâfaʹaya mü΄eddî olur. Ve İmâm Mâlik ʹindinde beyʹ-i müzâbene mutlakan keyli yâ ʹadedi yâhûd vezni nâ-maʹlûm olan nesneyi oranlamadan şu kadar mekîl yâ şu kadar maʹdûd yâ mevzûn nesneye satmaktan ʹibârettir, meselâ keylsiz bir küme hıntayı on kîle hıntaya satmak gibi yâhûd maʹlûm olan nesneyi yine cinsinden mechûl olan nesneye satmaktan ʹibârettir; meselâ on keyl buğdayı bir adamın keyli nâ-maʹlûm bir küme buğdayına satmak gibi yâhûd mechûlü yine cinsinden olan mechûle satmaktan ʹibârettir. Ve ʹinde’l-baʹz مُزَابَنَةٌ [muzâbenet] beyʹ-i mugâbenetten ʹibârettir ki gabn câ΄iz olmayan cinste birbirini aldatmak vechiyle olan pazarlıktır. Cümlesinde defʹ maʹnâsından me΄hûzdur.

Vankulu Lugatı - المزابنة maddesi

اَلْمُزَابَنَةُ [el-muzâbenet] (mîm’in zammı ve bâ’nın fethiyle) Ruṯabı ağacı başında dururken hurmâ ile beyʹ etmek ki bundan nehy vârid olmuştur, zîrâ bu beyʹ-i mücâzefedir, bilâ-keyl ve lâ-vezn, ammâ عَرَايَا [ʹarâyâ]da zikr olunan beyʹ câ΄iz görülmüştür. Ve عَرَايَا [ʹarâyâ] hurmâ ağacın bir yıl bir kimseye hurmâsın yemek için ʹâriyyeten vermeğe derler, zîrâ ʹâriyyeten verildikten sonra gâh olur ağacı ʹâriyyet alan kimse müte΄ellim olup hurmâsın iştirâ eyler.