Kamus-ı Muhit - خضراء maddesi

Şârih der ki bunun cemʹi خَضْرَاوَاتٌ [ḣaḋrâvât] gelir ve minhu “لَيْسَ فِي الْخَضْرَاوَاتِ صَدَقَةٌ” Kıyâs olan gerçi cemʹi خُضْرٌ [ḣuḋr] olmaktır, حَمْرَاءُ [ḩamrâ΄] ve حُمْرٌ [ḩumr] gibi, lâkin bunda ismiyyet tarafı galebe eylemekle ism gibi cemʹlendi, صَحْرَاءُ [ṡaḩrâ΄] ve صَحْرَاوَاتٌ [ṡaḩrâvât] gibi. İntehâ. Ve

خَضْرَاءُ [Ḣaḋrâ΄] ʹAdiyy b. Cebele b. ʹArekî ve Sâlim b. ʹAdiyy ve Ḵuṯbe b. Zeyd el-Ḵaynî nâm kimselerin feresleri ismidir. Ve

خَضْرَاءُ [Ḣaḋrâ΄] İki cezîre ismidir ki “ج،ز،ر” mâddesinde beyân olundu. Ve ʹazîm ve kesîr olan ʹasker alayına ıtlâk olunur; yukâlu: كَتِيبَةٌ خَضْرَاءُ أَيْ عَظِيمَةُ لِخُضْرَةِ الْحَدِيدِ Veşol kovaya ıtlâk kolunur ki çok zaman onunla su çekilmekle rengi bozulup yemyeşil olmuş ola; yukâlu: دَلْوٌ خَضْرَاءُ إِذَا كَانَ قَدْ اسْتُقِيَ بِهَا زَمَانًا حَتَّى اخْضَرَّتْ Ve hânegî güvercinlere ıtlâk olunur; yukâlu: حَمَامٌ خَضْرَاءُ أَيْ دَوَاجِنُ Ve

خَضْرَاءُ [Ḣaḋrâ΄] Yemen’de Zebîd aʹlâmından bir kalʹa adıdır. Ve Yemâme’de bir mevziʹ adıdır. Ve ʹUṯârid kabîlesi yurdunda bir arzın ismidir.

Vankulu Lugatı - خضراء maddesi

اَلْخَضْرَاءُ [el-ḣaḋrâ΄] (ḣâ’nın fethi ve ḋâd’ın sükûnu ve elifin meddiyle) Gök, âsumân maʹnâsına. Ve

خَضْرَاءُ [ḣaḋrâ΄] Demire gark olmuş ʹaskere dahi derler. Ve

خَضْرَاءُ الدِّمَنِ [ḣaḋrâ΄u’d-dimen] Şol güzel ʹavrettir ki bed-asl ola, zîrâ دِمْنَةٌ [dimnet]de biten ot her ne denli tâze olsa sâmir olmaz, yaʹnî her ne denli tâze olsa bir nesneyi müfîd olmaz ve müntic olmaz. Ve دِمْنَةٌ [dimnet] dâl’ın kesri ve mîm’in sükûnuyla yurt yerine derler, nişân-hâne maʹnâsına. Ve

خَضْرَاءُ [ḣaḋrâ΄] Ulu şehre dahi derler; yukâlu: أَبَادَ اللهُ خَضْرَاءَهُمْ أَيْ سَوَادَهُمْ وَمُعْظَمَهُمْ Ve Aṡmaʹî buna inkâr edip أَبَادَ اللهُغَضْرَاءَهُمْ dedi ġayn-ı muʹceme ile غَضَارَةٌ [ġaḋâret] maʹnâsına ki tâzeliktir. Ve أَبَادَ [ebâde] dâl-ı mühmele ile helâk etsin demek olur.