Kamus-ı Muhit - قعدد maddesi

Mütercim der ki bu münâsebetle sened-i aʹlâ sâhibi olan ʹâlime قَعِيدُ الْإِسْنَادِ [ḵaʹîdu’l-isnâd] ıtlâk olunur vech-i mezkûr üzere nesebde cedd-i ekber ile meselâ Zeyd’in miyânelerinde gelen ecdâdları muʹammerînden olup ve âhir-i ʹömrlerinde veled hâsıl eylemeleriyle sâ΄irlerin cedd-i aʹlâlarına mûsıl olan vâsıtalarından onun vâsıtası az olmakla onlardan akreb olur, kezâlik sened-i aʹlâ sâhibi dahi bu resme olur. Ve sened-i aʹlâ ʹinde’l-ʹulemâ΄ be-gâyet muʹteber ve müftehardır. Binâ΄enaleyh eslâf-ı ʹulemâ΄ sened-i aʹlâ tahsîli için bilâd-ı baʹîdeye seyr ü sefer meşakkatini mürtekib olurlar idi. Bu fakîr dahi esâtize-i ʹadîdeden icâzet-nâmeye nâ΄il iken sened-i aʹlâ tahsîli için Ḩicâz ve ʹArabîstan’a sefer ve bi-tevfîkihi taʹâlâ müddet-i medîdeden beri dil-hâhımız olan matlabımıza zafer müyesser olmuştur, el-ḩamdu lillâhi ʹalâ-zâlike. Sâ΄ir icâzet-nâmemizde Nebiyy-i ekrem ser-levha-i ʹâlem sallallâhu ʹaleyhi ve sellem hazretlerine otuz üç vâsıta ile müntehî olur ve hâlen beyne’l-ʹulemâ mütedâvil olan bu mertebedir. Ve sened-i aʹlâyı müştemil olan icâzet-nâme-i merkûmemizde on altı vâsıta ile muttasıl olur. Ve bu İmâm Firebrî tarîkidir ki muʹammerînden niçe meşâyıh-ı ʹizâmı muhtevîdir. Ez-cümle sekizinci derecede Şeyh ʹAbdulkerîm el-Ferġânî yüz kırk sene muʹammer olmuştur. Kezâlik onuncu mertebede bulunan Yaḩyâ b. ʹAmmâr el-Ḣatlânî yüz kırk üç sene muʹammer olmuştur, rahmetullâhi ʹalâ-şeyhî ve meşâyihihi. İntehâ. Ve

قُعْدُدٌ [ḵuʹdud] (قُنْفُذٌ [ḵunfuž] vezninde) Cedd-i aʹlâsına baʹîdü’l-âbâ΄ olan kimseye ıtlâk olunmakla zıdd olur; yukâlu: رَجُلٌ قُعْدُدٌ أَيِ الْبَعِيدُ الْآبَاءِ Ve korkak olup mekârimden kâʹid olan le΄îm ve fürû-mâye şahsa ıtlâk olunur; yukâlu: هُوَ قُعْدُدٌ أَيْ جَبَانٌ لَئِيمٌ قَاعِدٌ عَنِ الْمَكَارِمِ Ve bî-nâm ve bî-şöhret olan خَامِلٌ [ḣâmil] kimseye ıtlâk olunur.