er-ridâvân ~ اَلرِّدَاوَانِ

Vankulu Lugatı - الرداوان maddesi

اَلرِّدَاوَانِ [er-ridâvân] (râ’nın kesri ile) Kezâlik tesniyesi, yaʹnî رِدَاءٌ [ridâ΄]ın tesniyesi iki tarîkle gelir, zîrâ her ism-i memdûdun hemzesi ikiden hâlî değildir, yâ aslîdir veyâhûd gayr-ı aslîdir. Aslî olursa hâlet-i tesniyede hâli üzere bâkî kalır. خِرَاءَانِ [ḣirâ΄ân] ve خَطَاءَانِ [ḣaṯâ΄ân] dersin ve خِرَاءٌ [ḣirâ΄] ḣâ΄-i muʹceme ile ve râ΄-i mühmele ile necâset ki maʹrûfedir ve ekser-i nüsahta cîm’le ve zâ΄-i muʹceme ile vâkiʹ olmuştur, lâkin eger جَزٌّ [cezz]den olursa baʹz maʹnâsına elif-i memdûde ile geldiği sâbit değildir. Ve eger جَزَاءٌ [cezâ΄]dan olursa ʹıvaz maʹnâsına, hemzesi aslî olmaz. Ve eger aslî olmayıp te΄nîs için olursa onu tesniyede vâv’a kalb edip صَفْرَاوَانِ ve سَوْدَاوَانِ dersin ve eger vâv’dan yâhûd yâ’dan münkalib olursa كِسَاءٌ [kisâ΄] gibi yâhûd mülhak olursa غَلْبَاءُ [ġalbâ΄] ve حِرْبَاءٌ [ḩirbâ΄] gibi ki سِرْدَاحٌ [sirdâḩ]a ve شِمْلَالٌ [şimlâl]a mülhaktır, sen onda muhayyer olursun dilersen vâv’a kalb edersin elif-i te΄nîs gibi yaʹnî كِسَاوَانِ ve رِدَاوَانِ dersin ve dilersen hemze-i asliyye gibi hâli üzere terk edersin ki ahsen dahi budur, pes كِسَاءَانِ ve غَلْبَاءَانِ dersin ve غَلْبَاءُ [ġalbâ΄] ġayn-ı muʹceme ile eşcârı çok olan bâgçeye derler. Ve جِرْبَاءٌ [cirbâ΄] otsuz olan yere derler. Ve سِرْدَاحٌ [sirdâḩ] sîn ve ḩâ΄-i mühmeleteynle otlu yere derler. Ve شِمْلَالٌ [şimlâl] şîn-i muʹceme ile hafîf olan nâkaya derler.

Sıradaki Maddeler

Arama ekranı

Sitemizde detaylı hızlı ve kolay arama ekranı