اَلْمَبِيعُ [el-mebîʹ] (مَخِيطٌ [meḣîṯ] vezninde) ve
اَلْمَبْيُوعُ [el-mebyûʹ] (مَخْيُوطٌ [maḣyûṯ] vezninde) İsm-i mefʹûllerdir, satılmış nesneye denir.
اَلْمَبْيُوعُ [el-mebyûʹ] (mîm’in fethi ve yâ’nın zammıyla) Kezâlik satılmış maʹnâsına, pes مَبِيعٌ [mebîʹ]le مَبْيُوعٌ [mebyûʹ]un hâli مَخِيطٌ [meḣîṯ]le مَخْيُوطٌ [maḣyûṯ] gibidir, gâh noksân üzere ve gâh tamâm üzere gelmede. Ḣalîl eyitti: مَبِيعٌ [mebîʹ]de mahzûf olan vâv-ı مَفْعُولٌ [mefʹûl]dür, zîrâ vâv-ı مَفْعُولٌ [mefʹûl] zâ΄idedir, pes hazfi evlâ olur. Ve Aḣfeş eyitti: Mahzûf olan ʹaynü’l-fiʹldir, zîrâ vaktâ ki yâ’yı sâkin kıldılar hareketin mâ-kablinde olan harf-i sahîha verdiler, pes harf-i mezbûr mazmûm olmak lâzım geldikte zammeyi sıyâneten li’l-yâ΄ kesreye tebdîl ettikten sonra ictimâʹ-ı sâkineyn için yâ hazf olundukta vâv yâ’ya kalb olundu, mâ-kabli meksûr olduğu için, nitekim مِيزَانٌ [mîzân]da kalb olundu. Ve Mâzinî eyitti: İki kavl dahi hasendir ve lâkin Aḣfeş’in kavli kıyâsa evfaktır, zîrâ ʹalâmet-i مَفْعُولٌ [mefʹûl] için gelen vâv’ı hazf etmek münâsib değildir dedi. Ve lâkin Ḣalîl hazf olunacak yâ’yı sıyânetten ötürü zammeyi kesreye tebdîl münâsib değildir demek ihtimâli vardır meger ki tebdîl yâ’yı mahzûfeye delâlet içindir denile [dedi.]
Sitemizde detaylı hızlı ve kolay arama ekranı