اَلْمُتَمَاحِلُ [el-mutemâḩil] (مُتَمَايِلٌ [mutemâyil] vezninde) Pek uzun olup endâmı perîşân ve muztarib ve nâ-zîbâ deveye ve adama denir. Ve minhu kelâmu ʹAlî radıyallâhu ʹanhu: “إِنَّ مِنْ وَرَائِكُمْ أُمُورًا مُتَمَاحِلَةً” أَيْ فِتَنًا يَطُولُ شَرْحُهَا Ve bu kelâm-ı Murtaḋavî’dir. Cevherî tevehhümünden nâşî hadîs ʹunvânıyla takyîd eyledi. Kezâlik أُمُورًا kelimesi mansûbdur. Cevherî tagyîr edip merfûʹan resm eylemiştir. Şârih der ki hadîs-i mevkûf cümlesinden olmak ihtimâlinden başka kelâm-ı ashâba hadîs ıtlâkı usûlde mukarrerdir. Vâkıʹâ Nihâye’de dahi وَفِي حَدِيثِ عَلِيٍّ ʹunvânıyla müsebbettir. Ve Cevherî hemân أُمُورٌ مُتَمَاحِلَةٌ kelâmıyla iktifâ eylemiştir. Ve
مُتَمَاحِلٌ [mutemâḩil] Irak obaya ve eve denir; yukâlu: دَارٌ مُتَمَاحِلَةٌ أَيْ مُتَبَاعِدَةٌ Ve vücûdu mütegayyir olmuş kimseye denir, مَاحِلٌ [mâḩil] dahi denir; tekûlu: رَأَيْتُهُ مُتَمَاحِلًا وَمَاحِلًا أَيْ مُتَغَيِّرَ الْبَدَنِ
اَلْمُتَمَاحِلُ [el-mutemâḩil] (mîm’in zammı ve ḩâ’nın kesriyle) Uzun boylu olan kimse; yukâlu: رَجُلٌ مُتَمَاحِلٌ إِذَا كَانَ طَوِيلًا Ve
مُتَمَاحِلٌ [mutemâḩil] Baʹîde dahi derler; yukâlu: سَبْسَبٌ مُتَمَاحِلٌ أَيْ بَعِيدٌ مَا بَيْنَ الطَّرَفَيْنِ Ve fi’l-hadîsi: “أُمُورٌ مُتَمَاحِلَةٌ” أَيْ فِتَنٌ يَطُولُ أَمْرُهَا Ve سَبْسَبٌ [sebseb] berriye maʹnâsınadır, ke-mâ merre ânifen.
Sitemizde detaylı hızlı ve kolay arama ekranı